Câu 1. Văn bản trên thuộc thể loại gì?

• Trả lời: Văn bản trên thuộc thể loại truyện thần thoại.

Câu 2. Ngôi kể được sử dụng trong đoạn trích là gì?

• Trả lời: Ngôi kể được sử dụng trong đoạn trích là ngôi thứ ba. Người kể biết rõ mọi việc và kể lại câu chuyện một cách khách quan.

Câu 3. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản?

• Trả lời: Phương thức biểu đạt chính của văn bản là tự sự, kết hợp với miêu tả và biểu cảm.

Câu 4. Xác định thời gian, không gian xuất hiện câu chuyện về thần lúa?

• Trả lời: Thời gian và không gian trong truyện thần thoại thường mang tính huyền thoại, không cụ thể. Tuy nhiên, có thể suy ra câu chuyện xảy ra từ thời xa xưa, khi con người còn quan niệm về các vị thần và có cuộc sống gắn liền với thiên nhiên.

Câu 5. Theo văn bản thần Lúa là vị thần như thế nào?

• Trả lời: Thần Lúa là một vị thần xinh đẹp, dáng người ẻo lả nhưng lại có tính hay hờn dỗi. Nàng có quyền năng làm cho lúa gạo sinh sôi nảy nở, nuôi sống con người.

Câu 6. Nữ thần Lúa được giao nhiệm vụ xuống trần gian để làm gì?

• Trả lời: Nữ thần Lúa được giao nhiệm vụ xuống trần gian để nuôi sống loài người bằng cách làm cho lúa gạo sinh sôi nảy nở.

Câu 7. Chi tiết nào trong văn bản thể hiện sự giận dỗi của nữ thần lúa?

• Trả lời: Chi tiết nữ thần Lúa giận dữ và không cho lúa về nhà nữa khi thấy sân nhà bẩn thỉu và bị cô gái đánh vào đầu bằng chổi là chi tiết thể hiện rõ nhất sự giận dỗi của nàng.

Câu 8. Khi giáng trần, thần Lúa đã làm phép gì?

• Trả lời: Khi giáng trần, thần Lúa đã làm phép cho những hạt giống gieo xuống đất nảy mầm, mọc thành cây, kết bông mẩy hạt. Lúa chín tự về nhà không cần gặt và không phải phơi phóng gì cả.

Câu 9. Ngọc Hoàng đã làm gì để loài người được tồn tại? 

• Trả lời: Sau những trận lụt lội, Ngọc Hoàng đã sai nữ thần Lúa xuống trần gian để nuôi sống loài người bằng cách làm cho lúa gạo sinh sôi nảy nở.

Câu 10. Tại sao nữ thần Lúa không cho lúa bò về nữa?

• Trả lời: Nữ thần Lúa không cho lúa bò về nữa vì nàng giận dữ khi thấy sân nhà bẩn thỉu và bị cô gái đánh vào đầu.

Câu 11. Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong câu văn sau: “Từ thời vua Hùng dựng nước đã truyền lại câu chuyện về nữ thần Lúa, một vị thần xinh đẹp, dáng người ẻo lả, và có tính hay hờn dỗi”?

• Trả lời: Biện pháp tu từ được sử dụng trong câu này là liệt kê. Việc liệt kê các tính từ "xinh đẹp", "dáng người ẻo lả", "có tính hay hờn dỗi" giúp người đọc hình dung rõ hơn về hình ảnh của nữ thần Lúa.

Câu 12. Năng lực siêu nhiên của Nữ thần Lúa được thể hiện như thế nào trong văn bản?

• Trả lời: Năng lực siêu nhiên của nữ thần Lúa được thể hiện qua việc nàng có thể làm cho lúa gạo sinh sôi nảy nở, tự động về nhà và biến thành cơm.

Câu 13. Qua truyện kể, dân gian muốn lí giải điều gì?

• Trả lời: Qua truyện kể, dân gian muốn lí giải nguồn gốc của cây lúa, cũng như lý do tại sao con người phải lao động vất vả để trồng trọt và thu hoạch lúa gạo. Đồng thời, truyện cũng phản ánh quan niệm của người xưa về sự quan trọng của cây lúa đối với cuộc sống.

Câu 14. Nêu nội dung chính của truyện. Những dấu hiệu giúp anh/chị nhận ra đoạn trích trên là một truyện thần thoại?

• Trả lời: Nội dung chính của truyện là câu chuyện về nữ thần Lúa và sự ra đời của cây lúa. Các dấu hiệu cho thấy đây là một truyện thần thoại:
  • Sự xuất hiện của các nhân vật thần linh (nữ thần Lúa, Ngọc Hoàng)
  • Những sự kiện phi thường, không thể xảy ra trong thực tế (lúa tự về nhà, lúa biến thành cơm)
  • Sự xuất hiện của các yếu tố hoang đường, kì ảo

Câu 15. Hãy chỉ ra và nêu vai trò của những yếu tố hoang đường kì ảo trong đoạn trích?

• Trả lời: Các yếu tố hoang đường kì ảo trong truyện như: nữ thần Lúa, lúa tự về nhà, lúa biến thành cơm... có vai trò tạo nên sự hấp dẫn, kỳ bí cho câu chuyện, đồng thời giúp người xưa giải thích những hiện tượng tự nhiên mà họ chưa hiểu rõ.

Câu 16. Qua truyện Nữ thần Lúa, người xưa bày tỏ ước mơ gì?

• Trả lời: Qua truyện Nữ thần Lúa, người xưa bày tỏ ước mơ về một cuộc sống no đủ, ấm no, không phải lo lắng về vấn đề ăn uống. Họ mong muốn có một vị thần che chở và ban tặng cho họ những mùa màng bội thu.

Câu 17. Anh/chị ấn tượng nhất với chi tiết kì ảo nào trong văn bản trên? Vì sao?

• Trả lời: (Câu trả lời này tùy thuộc vào cảm nhận của từng người. Ví dụ: Em ấn tượng nhất với chi tiết lúa tự về nhà vì nó thể hiện sự thần kỳ của nữ thần Lúa và giúp em hình dung ra một cuộc sống vô cùng sung túc của người xưa.)

Câu 18. Để giải thích hiện tượng lúa có những bông (hạt) lép, tác giả dân gian đã tưởng tượng ra câu chuyện gì?

• Trả lời: Để giải thích hiện tượng lúa có những bông (hạt) lép, tác giả dân gian đã kể về sự giận dỗi của nữ thần Lúa khi bị con người đối xử không tốt. Nàng đã trừng phạt bằng cách làm cho lúa không còn mẩy hạt như trước nữa.

Câu 19. Mục đích của người xưa khi sáng tạo ra nhân vật Nữ thần Lúa là gì?

• Trả lời: Mục đích của người xưa khi sáng tạo ra nhân vật nữ thần Lúa là để giải thích nguồn gốc của cây lúa, tôn vinh vai trò của cây lúa trong cuộc sống và thể hiện lòng biết ơn đối với thiên nhiên.

Câu 20. Văn bản đã đề cập đến phong tục, lễ hội nào của nhân dân ta sau mỗi lần gặt xong? Lễ hội đó mang ý nghĩa gì?

• Trả lời: Văn bản đề cập đến lễ cúng thần Lúa sau mỗi mùa gặt. Lễ hội này mang ý nghĩa tạ ơn thần Lúa đã ban cho mùa màng bội thu và cầu mong cho những mùa màng tiếp theo được 풍 phú.

Câu 21. Chi tiết: “Người trần gian phải xuống ruộng lấy từng bông. Thấy vất vả mệt nhọc quá người ta mới chế ra liềm, hái để cắt lúa cho nhanh và lúa cũng không tự biến thành cơm nữa mà phải phơi phóng, xay giã cho ra gạo” đã phản ánh quá trình gì của người lao động? 

• Trả lời: Chi tiết này phản ánh quá trình lao động sản xuất của người nông dân. Từ việc lúa tự về nhà, người ta phải tự tay thu hoạch, chế biến lúa gạo, điều này cho thấy sự cần cù, chịu khó của con người trong việc tạo ra lương thực để nuôi sống bản thân.

Câu 22. Anh/chị rút ra bài học tích cực gì từ văn bản?

• Trả lời: Qua câu chuyện, ta rút ra được bài học về sự biết ơn đối với thiên nhiên, về giá trị của lao động và sự cần thiết phải tôn trọng tự nhiên.

Câu 23. Từ câu chuyện về cây lúa, em hãy nêu 2 tục lệ nào có từ thời vua Hùng vẫn còn đến ngày nay để thể hiện sự tôn kính và biết ơn của con người với thần linh?

• Trả lời: Hai tục lệ có từ thời vua Hùng vẫn còn đến ngày nay để thể hiện sự tôn kính và biết ơn của con người với thần linh là:
  • Lễ hội cúng cơm mới: Đây là lễ hội được tổ chức sau mỗi mùa gặt để tạ