Tỉ lệ đực cái xấp xỉ 1:1 ở nhiều loài sinh vật có giới tính dị giao tử (giới tính được xác định bởi bộ nhiễm sắc thể khác nhau, như XY cho đực và XX cho cái ở con người) là kết quả của các nguyên tắc di truyền cơ bản và áp lực chọn lọc tự nhiên.

1. **Nguyên tắc thụ tinh**: Trong nhiều loài, mỗi giới tính có số lượng cá thể sản xuất gamet (tinh trùng và trứng) gần như bằng nhau. Khi thụ tinh xảy ra, xác suất cho việc một tinh trùng từ đực gặp một trứng từ cái là đồng đều, do đó, tỉ lệ con cái và con đực ra đời sẽ xấp xỉ giống nhau.

2. **Lời kêu gọi chọn lọc tự nhiên**: Nếu tỉ lệ con cái và con đực không ngang nhau, điều này sẽ dẫn đến tình huống mà một giới tính sẽ có nhiều cơ hội sinh sản hơn giới khác. Điều này có thể tạo ra áp lực chọn lọc nhằm cân bằng lại tỉ lệ này. Chẳng hạn, nếu có quá nhiều con cái, thì sẽ có sự cạnh tranh gia tăng giữa các con đực để chiếm ưu thế trong việc thụ tinh với con cái. Ngược lại, nếu có quá nhiều con đực, sẽ có nhiều con không có cơ hội sinh sản.

3. **Chiến lược sinh sản**: Một số giả thuyết như giả thuyết Fisher (Fisher's principle) cho rằng tỉ lệ đực cái 1:1 sẽ mang lại lợi thế tiến hóa cho cả hai giới. Khi một giới (ví dụ, giới đực) có tỉ lệ thấp hơn, sẽ tạo ra cơ hội sinh sản cao hơn cho những cá thể trong giới đấy, từ đó, tỉ lệ sẽ dần dần quay lại mức cân bằng.

Vì vậy, nhờ vào các yếu tố di truyền và áp lực tự nhiên, nhiều loài duy trì tỉ lệ đực cái xấp xỉ 1:1 là nhằm tối ưu hóa cơ hội sinh sản cho cả hai giới.