### Câu 1: Chuyển biến về tình hình tôn giáo, văn hóa Đại Việt trong các thế kỉ XVI-XVIII

Trong các thế kỉ XVI-XVIII, tình hình tôn giáo và văn hóa ở Đại Việt trải qua nhiều chuyển biến đáng chú ý:

1. **Tôn giáo**:
- **Sự phát triển của Thiên Chúa giáo**: Thế kỉ XVII, các nhà truyền giáo phương Tây, đặc biệt là các thừa sai dòng Tên, bắt đầu đến Việt Nam, góp phần vào sự du nhập của Thiên Chúa giáo. Một số người dân, đặc biệt là tầng lớp trí thức, đã tiếp nhận đạo này, tuy nhiên nó cũng gặp phải sự phản kháng từ chính quyền và các tôn giáo truyền thống như Phật giáo, Đạo giáo và Nho giáo.
- **Tình hình Phật giáo**: Phật giáo tiếp tục phát triển với nhiều chùa chiền được xây dựng, các Phật sư cũng đóng vai trò quan trọng trong việc gắn kết cộng đồng, đồng thời, Phật giáo cũng có những tác động sâu sắc đến văn học và nghệ thuật.
- **Nho giáo**: Nho giáo vẫn là nền tảng tư tưởng chủ đạo của xã hội, nhưng vào thế kỉ XVIII, sự ảnh hưởng của Nho giáo bắt đầu có sự suy yếu, đặc biệt là trong bối cảnh của các cuộc khởi nghĩa và phong trào dân chủ.

2. **Văn hóa**:
- **Sự phát triển của văn học**: Văn học trong thời kỳ này có sự phát triển mạnh mẽ, với các tác phẩm nổi bật như thơ ca, truyện kể bằng chữ Hán và chữ Nôm. Nhiều tác phẩm đã phản ánh tâm tư, tình cảm của con người thời đại, cũng như giá trị văn hóa dân tộc.
- **Nghệ thuật**: Nghệ thuật truyền thống như hội họa, âm nhạc, múa cũng phát triển với những đặc trưng riêng, thể hiện đời sống xã hội và tâm hồn người dân ở thời điểm này.
- **Hệ thống giáo dục**: Hệ thống giáo dục Nho học được phát triển thông qua việc xây dựng các trường học, lối vào quan trường dựa trên thi cử. Các cuộc thi Đình, thi Hội đã tạo ra cơ hội cho nhiều trí thức thể hiện tài năng và phục vụ cho đất nước.

### Câu 2: Vai trò (công lao) của Nguyễn Huệ trong phong trào Tây Sơn

Nguyễn Huệ (tức Quang Trung) là một trong những nhân vật kiệt xuất trong lịch sử Việt Nam, và có vai trò rất quan trọng trong phong trào Tây Sơn:

1. **Lãnh đạo khởi nghĩa**: Nguyễn Huệ đã lãnh đạo phong trào kháng chiến chống lại sự áp bức của chính quyền phong kiến Nguyễn. Ông đã quy tụ được nhiều lực lượng và tinh thần yêu nước, góp phần khôi phục lại quyền độc lập tự do cho đất nước.

2. **Chiến công xuất sắc**: Nguyễn Huệ nổi bật với nhiều chiến công lớn, đặc biệt là trong chiến dịch đánh bại quân xâm lược nhà Tây Sơn tại Đà Bắc, và trận Ngọc Hồi - Đống Đa diễn ra vào Tết Nguyên Đán 1789, nơi ông đánh tan quân Thanh, giải phóng đất nước khỏi sự chiếm đóng.

3. **Cải cách quân sự**: Ông đã có nhiều cải cách về quân sự và tổ chức bộ máy, giúp cho quân Tây Sơn trở thành một lực lượng tinh nhuệ, sẵn sàng đối phó với các thế lực thù địch.

4. **Cải cách nội bộ**: Sau khi lên nắm quyền, Nguyễn Huệ thực hiện nhiều chính sách cải cách mang tính cải cách xã hội, như giảm tô giảm tức, đồng thời đề cao sự bình đẳng trong xã hội, cải thiện đời sống nhân dân.

5. **Góp phần phát triển văn hóa**: Nguyễn Huệ cũng rất chú trọng đến văn hóa, khuyến khích văn nghệ sĩ và trí thức, duy trì và phát triển những giá trị văn hóa của dân tộc trong thời kỳ khó khăn.

Tóm lại, Nguyễn Huệ không chỉ góp công lớn trong chiến thắng quân xâm lược mà còn để lại dấu ấn sâu sắc trong sự phát triển của Đại Việt trong thời kỳ Tây Sơn. Công lao của ông vẫn được nhớ đến và tôn vinh trong tâm thức người Việt Nam.