Câu 1: Xác định nhân vật trữ tình trong bài thơ.
Nhân vật trữ tình: Là một người nông dân, một con người gắn bó mật thiết với cuộc sống lao động đồng áng, tràn đầy tình yêu với quê hương, đất nước.
Câu 2: Chỉ ra những từ ngữ, hình ảnh biểu đạt cảm giác mới mẻ, niềm vui trong sáng của nhân vật trữ tình khi tỉnh giấc trước ban mai trong khổ 1 của bài thơ.
Những từ ngữ, hình ảnh:
"Bóng tối đêm dần sáng như một con mèo nhung khổng lồ bước đi uyển chuyển" -> Hình ảnh sinh động, gợi tả sự chuyển mình từ đêm sang ngày.
"Cái đuôi mềm của nó chạm vào tôi làm tôi tỉnh giấc" -> Cảm giác nhẹ nhàng, êm dịu khi thức giấc.
"Ý nghĩ mim cười trong vắt trước ban mai" -> Tâm trạng vui tươi, trong sáng khi bắt đầu một ngày mới.
Câu 3: Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong những dòng thơ sau:
Ơi... ơi... ơi, những con đường thân thuộc
Như những ngón tay người yêu lùa mãi vào chân tóc
Tác dụng:
Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ.
Nhấn mạnh sự thân thuộc, gần gũi của những con đường với nhân vật trữ tình, như một người bạn đồng hành.
Thể hiện tình cảm yêu mến, gắn bó sâu sắc của nhân vật với quê hương.
Gợi lên cảm giác ấm áp, hạnh phúc, bình yên.
Câu 4: Nêu tâm trạng của nhân vật trữ tình khi nghe tiếng bánh xe trâu lặng lẽ và tiếng ai gọi, ai cười khúc khích lúc ban mai.
Tâm trạng:
Tiếng bánh xe trâu lặng lẽ: Gợi lên cảm giác bình yên, thanh bình của làng quê.
Tiếng ai gọi, ai cười khúc khích: Tạo nên không khí vui tươi, nhộn nhịp của buổi sáng.
Tổng hợp: Nhân vật trữ tình cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc và tràn đầy sức sống khi đón nhận những âm thanh quen thuộc của buổi sáng.
Câu 5: Từ hình ảnh "ban mai" trong câu thơ “Những ngọn ban mai mơn mởn rướn mình”, hãy bày tỏ suy nghĩ của anh/chị về sự cần thiết phải đánh thức ban mai trong tâm hồn con người (trình bày khoảng 5 – 7 dòng).
Suy nghĩ: Hình ảnh "ban mai mơn mởn rướn mình" gợi lên sự khởi đầu mới, đầy sức sống. Ánh sáng ban mai tượng trưng cho hy vọng, niềm tin và sự tươi trẻ. Mỗi chúng ta cần phải biết cách đánh thức "ban mai" trong tâm hồn mình, nghĩa là luôn giữ cho mình một trái tim nhiệt huyết, một tinh thần lạc quan và ý chí vươn lên. Việc này giúp chúng ta vượt qua khó khăn, thử thách và sống một cuộc đời ý nghĩa.