BIỂN CHA, TRỜI CON

Tuổi trẻ của cha là biển cả. Tuổi trẻ của con sẽ là bầu trời.

***

3. Ngày nhỏ, cứ đi tắm biển là tôi phăm phăm cùng chiếc phao ra xa thật xa, mặc kệ hôm ấy biển động sóng cao đến đâu. Máu liều thủy thủ của cha có lẽ đã di truyền vào cô con gái.

Nhưng từ năm 10 tuổi, tôi mất hứng thú với việc tắm biển, nếu không muốn nói là hoảng sợ. Năm đó, tôi sém chết đuối khi sa chân vào một hố lốc xoáy gần bờ. Lúc lặn ngụp trong hốc nước cao quá đầu, tôi vẫy vùng để ngoi lên nhưng lòng chẳng thoáng chút sợ chết. Tôi nhớ rõ như thế. Tôi biết cha – một thủy thủ, một tay bơi cự phách – sẽ cứu. Và ông đã đến nhấc bổng tôi lên, nâng chặt trong đôi tay rắn chắc.

Bá cổ cha, hổn hển thở vì sặc nước, một niềm tin, một cảm giác an toàn đã đến trong tôi và ở lại suốt nhiều năm sau này: dù bất cứ chuyện tồi tệ gì xảy đến, dù sai phạm gì, tôi vẫn luôn có cha nâng đỡ. Dù tôi chạy đi xa như thế nào, vẫn luôn có một vòng tay để ùa về, rồi vùi chặt trong đó.

4. Có một lần dạo biển cùng cha, tôi chẳng nhớ rõ khi ấy mình bao nhiêu tuổi, còn rất bé hay đã dậy thì, ông đã nhìn về phía những con sóng đang đạp nhau vào bờ và nói: "Bầu trời của đàn ông ngày càng rộng. Bầu trời của phụ nữ ngày càng hẹp. Nhưng con, hãy đi thật xa vào, con gái!".

Ý nghĩa câu nói đấy, đến tận ngày nay tôi vẫn còn chút mơ hồ. Những người cha thường mong con gái sống an nhàn, yên lắng và hạnh phúc. Nhưng cha tôi dường như đã lái tôi sang một con đường rộng, nhiều màu nhưng cũng hứa hẹn không ít trồi sụt. Cha lạ. Mà có lẽ ông không lạ. Ông chỉ là đã nhìn thấu con người tôi từ lúc ấy.

Và ngay giây phút đó, câu nói ấy đã khiến tôi ngước lên bầu trời, mơ ước và quyết định hòa làm một: Tôi sẽ đi thật xa, sẽ nhìn thế giới thật nhiều, nhưng sẽ bằng một con đường khác với cha. Tôi sẽ kiến tạo con đường riêng của mình để có được một tâm hồn giàu có như ông.

***

Trời

5. May mắn (cho xã hội) là tôi đã chẳng thể thành bác sĩ, nếu không tôi hẳn đã là một tay lang băm cự phách. Hay có khi tôi đã chán ghét trường Y, ruồng rẫy cái ước mơ một-thời-rất-lớn mà dở dang việc học.

May mắn là cha đã nhận ra tôi không hợp làm bác sĩ, bằng mọi cách ngăn cản. Khá ngược đời so với nhiều bậc cha mẹ tìm mọi cách tống con vào trường Y vì sang, vì tương lai sáng lạn.

Thật ra, nếu ép thân cố gắng, tôi cũng có thể thành một bác sĩ giỏi. Nhưng tôi vốn không có tố chất của một bác sĩ tốt – Điều này phải nhiều năm sau tôi mới đủ can đảm thừa nhận. Một bác sĩ giỏi mà không tốt thì đại họa! May mắn là cha đã nhận ra! Con cái khi bị cha mẹ can ngăn chuyện gì thường cố chấp, càng lao đầu làm theo ý mình để chứng tỏ bản thân. Cái tự ái trẻ con khiến con cái quên rằng những đôi mắt được thời gian tôi luyện có khả năng nhìn sâu và nhìn xa hơn. Vì vậy, chỉ một lần cũng được, trước khi quyết định đời mình, hãy lắng nghe cha mẹ. May mắn là tôi đã làm như thế.

Tôi yêu và tận hưởng cuộc sống mình hiện tại nhiều vô đối. Nhiều đến mức tôi quên mất đã có thời mình học ngày học đêm để đậu y khoa. Nhiều đến mức tôi không nhớ cả lý do mình khoái thành bác sĩ. Khi bản thân nhận ra chẳng thể nhớ được điều gì đã gieo mầm ước mơ, tôi chắc chắn ước mơ đó chỉ như cú say nắng đầu đời. Đẹp nhưng chóng phai.

Thật ra lúc đó tôi đã toan dọn khỏi nhà, làm mình làm mẩy để được toại ý. May mắn là cha đã kể cho tôi nghe một câu chuyện...

Năm ấy, cha sang Nga du học, nung nấu thành giáo viên Vật lý. Nhưng cuối cùng, ông chuyển sang Hàng hải vì đất nước cần nhân lực ngành ấy. Đến khi về nước, ông trở thành giảng viên dạy trong trường Hàng hải. Rồi các con ra đời, ông bỏ công việc ổn định, theo thuyền vượt ngàn dặm đại dương kiếm tiền nuôi con.

Mơ ước thưở thanh niên của cha – ông từ bỏ, tái theo đuổi, rồi lại từ bỏ. Để tôi được sinh ra và lớn lên trong sung sướng. Để giờ đây tôi có thể theo đuổi bất kỳ ước vọng nào bản thân nghĩ tới.

Mơ ước thưở thanh niên của cha – tôi đã nhớ về nó suốt trên con đường của mình, mỗi khi tôi mệt lả và muốn từ bỏ. Tôi được bọc trong may mắn, khi có một người hy sinh ước mơ cá nhân, cho tôi được tự chủ sống như mình thích. Nên tôi chỉ có thể đi, không thể dừng. Nên tôi có quyền ngã, nhưng bắt buộc phải biết đứng dậy.

6. Cha ốm, lần thứ hai.

Ông nằm yên trên giường, mắt khép hờ, mặt đượm đầy mệt mỏi. Tôi đưa tay vuốt làn tóc bạc mỏng mảnh trên đầu ông, chợt thấy là lạ. Cũng phải vài năm rồi tôi mới nhìn cha kỹ đến thế. Ông già đi quá nhiều so với hình ảnh mà tôi luôn giữ trong đầu. Tôi nhìn và bỗng nghĩ... Những nếp nhăn, những vết sẹo, những vết chai trên người cha – mỗi vết đều mang một câu chuyện. Những câu chuyện trải dài từ thưở ấu thơ ở làng quê nghèo, sang tuổi niên thiếu trên nước Nga trắng tuyết, sang tuổi trẻ bôn ba biển cả... Tôi rất tò mò, nhưng chẳng hiểu sao lại không thể hỏi thành lời khi cha tỉnh dậy. Tôi chỉ lén nhìn mà tưởng tượng về những dấu vết cuộc sống đã đi qua đời ông, những sự kiện đã dần hun đúc nên con người ông.

Khi thiêm thiếp trên giường, trong giấc mơ lúc ốm, trong giấc mơ lúc biết mình gần đất hơn trời, cha đã nghĩ gì? Những khoảnh khắc nào của cuộc đời đã tái hiện lại trong chuỗi ký ức chập chờn ấy?

Cha thiêm thiếp trên giường. Tôi bỗng thấy xa lạ và xấu hổ. Cha – người mà tôi nghĩ mình thân quen nhất, hóa ra tôi lại chẳng mấy thấu hiểu.

7. Cha ốm, lần thứ ba.

Bác sĩ bảo ông không qua khỏi hai ngày. Nhưng ông đã hôn mê gần một tháng trước khi vĩnh viễn lìa xa tôi.

Tôi đã không khóc quá nhiều trong những ngày tang ma. Tôi đã không khóc khi nhớ về ông. Tôi chỉ luôn rối trong ngàn ngàn câu tự hỏi: Vì sao ông lại cố gắng kéo dài sự sống, bất chấp lục phủ ngũ tạng đều mệt nhoài? Là ông muốn sống, dù chỉ đời thực vật gắn liền máy thở? Là ông chuẩn bị tâm lý cho tôi, phải khi chắc rằng tôi sẽ được định tâm và định thần, không quỵ ngã thì ông mới rời đi? Hay là cá tính ngoan cường không khuất phục của một thủy thủ đã ăn sâu vào máu thịt, buộc ông chống chọi đến cùng?

Mãi mãi chỉ là những câu tự hỏi.

Mãi mãi tôi sẽ luôn tự nhủ rằng mình sẽ kiên cường đến phút cuối bất chấp con đường mình đi gập ghềnh thế nào. Cuộc sống quý lắm. Một người sống trên đời là vì mình, và không chỉ vì mình.

8. Cha mất. Gần 3 tuần sau, tôi chuyển sang Bangkok làm việc. Người trợn mắt trách tôi vô tâm, vô cảm, cha vừa mất mà đã "hồi phục" chóng vánh để tìm một chân trời mới. Người hiểu tôi hơn thì thở dài, cứ khuyên tôi khóc đi cho nhẹ lòng, đừng cố ép mình tươi tỉnh, cứng rắn.

Tôi chẳng tìm thấy một cái cớ nào để bưng mặt khóc mãi. Nhớ một người, có nhất thiết phải sầu não? Thương một người, cố nhất thiết tỏ ra mặt cho ngàn vạn người khác xem?

Cha mất. Tôi đi. Đã đến lúc công chúa rời chiếc lồng son và để cuộc đời đánh đập đôi chút. Đã đến lúc đôi tay mềm như bún của tôi xây xát đôi chút.

Tôi đang đi những bước đầu tiên trên con đường chỉ có một hướng tiến-về-phía-trước. Tôi đang học cách chịu trách nhiệm 100% với cuộc đời của mình. Cha không còn là bình phong cho những sự vụ rắc rối tôi gây ra. Cha không còn lặng lẽ chờ tôi trong phòng khách tối đèn, chỉ an tâm đi ngủ khi tôi mò về nhà – thường rất muộn, sau hàng giờ dài miệt mài làm việc và bù khú bạn bè.

Tôi đang đi với một nụ cười. Vì cha yêu nụ cười tôi. Vì cha là một tia nắng ấm áp luôn tỏa sáng dẫn đường cho cô con gái rượu.

9. Một mình trên chuyến bay rời Việt Nam. Một mình trên bầu trời. Tôi nhìn những tảng mây ú nụ, xốp bồng rất dễ thương bên ngoài cửa sổ, bất chợt vui thích trong ý nghĩ rằng biết đâu "thiên thần papa" của tôi đang ngáy khò khò trên một đám mây to xinh nào đấy. Có khi tôi đã lướt qua ông mà không thể thấy.

Trên đùi tôi để mở cuốn album hình của ông xa xưa trong một mùa nước Nga phủ tràn tuyết trắng. Những tấm hình lẩn khuất một chuyện tình...

Ngoài mẹ tôi, tôi chưa từng biết đến những chuyện tình – một phần tuổi trẻ đa sắc của ông. Tôi tưởng tượng... rồi bỗng tay nắm lấy tay mình. Nhất định một ngày, tôi sẽ tìm thấy một bàn tay khác để sưởi. Nhất định một ngày, tôi sẽ tay trong tay một người nào đấy cùng bước trong cuộc sống này. Nhất định một ngày, cha tôi sẽ yên lòng rằng cô con gái nhỏ của ông sẽ không một mình lang thang bầu trời.