1. Người Việt Nam, nhất là giới trẻ luôn nghĩ kiếm tiền là yếu tố hết sức quan trọng. Thực ra vấn đề quan trọng hơn mà họ quên là tìm cho mình một công việc mà họ đam mê, hứng thú cả đời. Chăm chú vào việc kiếm tiền thay vì đóng góp, sáng tạo để tạo nên giá trị gia tăng cho sản phẩm sẽ dễ dàng lệch hướng và thiệt hại lớn lao về lâu dài.
2. Những người kiếm tiền vĩ đại trên thế giới như Bill Gate của Microsoft, Mark Zuckerberg của Facebook, Steve Jobs của Apple... đều là những người dám theo đuổi sở thích của mình. Tiền không phải là cái đầu tiên họ kiếm. Nếu quan tâm đến tiền đầu tiên thì có lẽ Bill Gate đã ở lại Harvard, học hành đàng hoàng, kiếm cho mình một tấm bằng lận lưng thay vì bỏ trường, lêu bêu ra ngoài, làm ra một sản phẩm mà không biết ai sẽ sử dụng. Đó là một cuộc phiêu lưu, nhưng những người như thế dám sống vì đam mê của mình.
3. Nói thế nhưng cũng phải hiểu và thông cảm cho những người trẻ Việt Nam. Những khó khăn trong cuộc sống cộng với áp lực từ nhiều phía như gia đình, xã hội, các cơ chế hành chính... đã khiến họ phải đi theo con đường đã đóng khung. Họ phải đi làm 8 tiếng mỗi ngày, về nhà thì phải sinh hoạt với gia đình, không thì đi nhậu với bạn bè... Cứ thế, dù có đam mê nhưng chỉ vài ba năm thì đam mê cũng "cuốn theo chiều gió".
4. Muốn kiếm tiền thì phải có sản phẩm, và sản phẩm phải có sự khác biệt, sáng tạo. Quán xá mọc lên ngày càng nhiều, nhưng điều đó chẳng nói lên rằng người ta có xu hướng chuyển sang kiếm tiền một cách độc lập thay vì đi làm thuê. Thực ra, nó lại thể hiện một xu hướng mà mọi người hay gọi là "bầy đàn" rõ nét hơn. Thấy người này mở quán nhậu kiểu này, người khác cũng ra; thấy người ta mở quán cà phê kiểu kia thì mình cũng có... Nhiều chủ doanh nghiệp cũng làm thế, để rồi khi gặp phải sự cạnh tranh khốc liệt, họ đem giá ra làm mồi nhử.
5. Ở Việt Nam, mà thực tế ở nơi khác trên thế giới cũng thế, cũng có nhiều người thích kiếm tiền nhanh chóng thay vì phải nhặt nhạnh, tích góp từng đồng. Nói điều này bỗng liên tưởng đến chuyện bia trên xe rớt ra, mọi người nhảy vào, ai hốt được bao nhiêu thì hốt. Trước đây, tài chính và bất động sản là những chỗ dễ kiếm ăn. Ai cũng muốn nhanh chân để kiếm tiền. Sau một thời gian, những lĩnh vực này không còn dễ kiếm tiền nữa, họ phải tự thay đổi.
Đối diện với khó khăn, người ta có phần năng động hơn. Nhưng con người vốn lười biếng, nếu không có đam mê thì họ sẽ lười lại.
6. Nói đến cách kiếm tiền độc lập, ở những nền văn hoá như Anh, Mỹ thì người ta thích độc lập hơn, nhưng ở những nền văn hoá như Tây Ban Nha hay Việt Nam thì người ta cảm thấy thoả mãn với việc đi làm thuê, vì nó cứ bình bình, ít rủi ro. Đối với Việt Nam, lối tư duy bao cấp, cơ chế xin cho khiến người ta ngại nghĩ đến những gì mới, lạ.
7. Thế giới, thị trường, công nghệ... thay đổi. Không sáng tạo, không đổi mới thì không cạnh tranh được. Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) sẽ siết chặt vấn đề bản quyền. Những chuyện "cắt dán" (copy & paste) sẽ không còn dễ dàng như trước. Nông dân cũng phải nghĩ đến việc áp dụng công nghệ, sử dụng tài nguyên hiệu quả hơn để tồn tại, vì sản phẩm nông nghiệp giá rẻ các nước sẽ được nhập vào, cạnh tranh sẽ quyết liệt.
Thưởng th.10.2024
Bảng xếp hạng
