Lời sau cuối

 Cậu bé lễ tân cầm tấm hộ chiếu bìa đỏ trên tay, đọc tên của vị khách mới tới một cách trúc trắc, không chắc lắm về phát âm của mình:

"Ha Hoa Eu-eu...? Xin lỗi, tên của chị đọc làm sao?"

Cô gái bình thản đáp.

"Ha Hoa Eugénie Ton-Nu. Tên Tiếng Việt là Tôn Nữ Hoa Hạ."

"À... Ra vậy..."

Cậu hơi ngượng ngùng, gõ tên cô vào hệ thống quản lý khách trọ, rồi đưa lại hộ chiếu cho cô, cùng với chìa khóa phòng.

"Phòng của chị là 204, đi qua sân, leo một tầng cầu thang sẽ tới nơi. Em giúp chị mang hành lý lên nha?"

Hoa Hạ xua tay, tự mình xách va li đi.

"Chị tự làm được. Cảm ơn."

Cậu bé mười tám tuổi nhìn theo cô, tự nhủ da chị ấy trắng thật, dù con gái ở thành phố này đều có nước da rất đẹp, nhưng đa số so ra vẫn còn kém người khách trọ này, đúng là người lớn lên ở Châu Âu có khác.
---

Tôn Nữ Hoa Hạ vốn sinh ra ở Pháp, trước đây chưa từng đặt chân đến Châu Á. Ngay cả cha mẹ cô cũng vậy. Thế hệ cuối cùng trong gia đình cô từng sống ở Việt Nam đã là đời của ông nội. Tới lúc này, trong nhà cũng chỉ còn cô nói được tiếng Việt.

Bởi vì suốt thời thơ ấu, Hoa Hạ luôn sống cạnh ông.

Hai tháng trước, lúc ông ra đi, người cuối cùng ở cạnh cũng là cô. Những ngày cuối đời, ông chỉ muốn nói tiếng Việt, dù chỉ một chữ tiếng Pháp cũng không chịu nói nữa.

Hoa Hạ nắm tay ông lúc ông nhắm mắt.

Nghe được hai chữ cuối cùng ông thốt ra trước khi buông tay trần thế.

Vì thế, cô một mình đến đất nước Đông Nam Á này, trên ngón trỏ của bàn tay phải, đeo một chiếc nhẫn đồng.
---

Thoạt nhìn, thành phố này không có gì hấp dẫn Hoa Hạ. Bởi vì khí hậu ôn hòa hay kiến trúc kiểu Pháp đều chẳng xa lạ gì với cô. Cô nghe theo lời giới thiệu của cậu bé lễ tân, đi ăn thử mấy món ngon nơi đây, cũng không quá ấn tượng. Chiều tối, Hoa Hạ đứng cạnh hàng rào trắng, dưới tán cây hoa điệp già, châm lửa hút xì gà. Khói trắng phả ra rất nhanh chóng hòa lẫn vào sương chiều. Cô đã đi quanh tòa biệt thự này ba vòng, nhưng không thấy được điểm gì đặc biệt hay kỳ lạ. Năm đó, lúc di dân, cụ nội của cô đã bán hết điền sản. Trải qua bao nhiêu biến cố lịch sử, nơi đây rốt cuộc thuộc về một gia đình đến từ Trung Bộ, họ biến nó thành một khách sạn, làm ăn có vẻ không tệ.

Hoa Hạ không có ảnh chụp trước đây của ngôi biệt thự này, cô chỉ hình dung đại khái dựa vào mô tả trong cuốn nhật ký cũ của ông nội. Thế nhưng đến nơi rồi mới biết, chẳng còn gì giống xưa nữa. Ngay cả cây điệp nhìn thì có vẻ như đã ở đây qua bao nhiêu năm tháng, nhưng vào thời ông cô còn nhỏ, thì nơi này lại trồng một gốc phượng tím.

Người ở quanh đây đều giống như gia đình chủ khách sạn, họ mới tới vào thời kinh tế mới, chẳng có chút liên hệ hay hiểu biết gì về người xưa cảnh cũ.

Hoa Hạ bỏ đầu xì gà vào gạt tàn trên chiếc bàn dưới gốc cây, xoay xoay chiếc nhẫn đồng trên tay, thở dài.
---

Buổi tối, sau khi tắm rửa rồi thay đồ ngủ, Hoa Hạ ngồi trên ban công, nhìn ra thung lũng phía xa bên dưới. Cô nghĩ, lúc ông nội còn nhỏ, hẳn cũng đã ngắm nhìn cảnh tượng này vô số lần. Trong cuốn nhật ký thời trẻ của ông, có một tấm hình chụp lúc ông xuống Sài Gòn đi học trường Pétrus Ký. Cậu thiếu niên trong bức ảnh đó mặc áo sơ mi đóng thùng, đứng thẳng người, tay cầm cặp sách màu đen, gương mặt hiền hòa nở một nụ cười hơi ngượng nghịu. Ông nói, từ lúc đi học ở Sài Gòn, mỗi năm ông chỉ có thể trở về nơi này hai lần.

Thế nhưng chỉ học được một năm, thì đã phải di dân rồi. Cụ nội nhạy bén với thời cuộc, biết chiến tranh là không thể tránh được, bèn tìm cách đưa cả gia đình sang Pháp.

Ông nội được cụ mang đi trước. Ông nói, lúc bước lên tàu, vẫn chưa hình dung được chuyến đi ấy sẽ dài cả một đời. Ông sang tới Pháp, ở lại một mình, cụ nội lại quay về. Chờ đến mấy tháng sau thì cụ mới thu xếp xong chuyện ở Việt Nam, dắt những người còn lại trong gia đình sang cùng.

Chỉ là, trong số ấy, thiếu mất một người.

Trong nhật ký của ông nội, có rất nhiều trang đều chỉ viết về người ấy. Có những khi, ngoại trừ ngôn từ, còn kèm theo cả tranh vẽ. Tựa như ông rất sợ bản thân mình sẽ quên đi. Những chuyện về người ấy, dù rất nhỏ, rất nhỏ, cũng đều được ghi chép lại cẩn thận.

Người ấy vóc dáng gầy gò, gương mặt cũng không tính là đặc biệt, có thể dễ dàng chìm vào đám đông bình phàm, thế nhưng lại dịu dàng đến mức dù đã mấy chục năm sau, chỉ cần nghĩ tới nụ cười cam chịu ấy, ông nội đã thấy đau lòng.

Người ấy không biết chữ, nhưng vẫn thường khen chữ ông nội viết rất đẹp. Khi ông còn học với gia sư ở nhà, mỗi khi học bài xong, đều sẽ đem tập vở đến khoe với người, để nhận được lời khen ngợi nghe mãi cũng không biết chán ấy.

Người ấy dành dụm hết tuổi thanh xuân cũng chỉ được một khoản tiền nhỏ bé, thế nhưng ngày ông nội đi Sài Gòn học, lại đem hết tất cả đưa cho ông.

Người ấy...
---

Hoa Hạ ngủ đến nửa đêm thì bị thức giấc bởi tiếng mưa rơi trên mái nhà. Không khí ẩm khiến mũi cô bị dị ứng, hắt hơi liên tục mấy cái. Cô đưa tay mở đèn, không ngờ điện đã bị cúp.

Hoa Hạ lần mò trên chiếc bàn cạnh giường, tìm khăn giấy, lại không cẩn thận đánh đổ cả hộp xuống đất. Cô ngồi dậy, lấy điện thoại để mở đèn flash, nhưng trong tích tắc trước khi đèn sáng lên, cô chợt thấy có vật gì đó tựa như tay người lướt đến chạm vào tay mình.

Ánh đèn flash rọi sáng căn phòng.

Trong phòng, không một bóng người.

Hoa Hạ hít sâu một hơi, đè nén cảm giác hoảng sợ trong lòng lại, lên tiếng hỏi.

"Là ai?"

Không có tiếng đáp lại. Hoa Hạ sờ vào túi áo khoác treo cạnh giường, lấy ra con dao Thụy Sĩ vẫn luôn mang theo bên mình, bật lưỡi ra. Cô nhảy xuống đất, đến cạnh cửa ra vào, thình lình chiếu đèn xuống gầm giường kiểm tra.

Không có người.

Cô đứng yên lặng, tim đập thình thịch trong ngực.

Lúc đó, bóng đèn mà cô bật ban nãy, giờ lại sáng lên.

Có điện rồi.
---

Sau khi xác định cửa và cửa sổ chưa hề bị mở, trong phòng cũng không có người nào khác ngoại trừ cô, Hoa Hạ quay lại giường ngủ tiếp.

Cô chỉ sợ người xấu, không sợ ma quỷ. Nếu là ma quỷ, vậy thì thử đến nói chuyện đi.

Hoa Hạ tắt đèn, ngồi dựa lưng vào thành giường, hít thở đều đặn.

Quả nhiên, thứ đó lại đến.

Một thứ gì đó, tựa như một bàn tay, lành lạnh, thô ráp, chạm vào tay cô. Hoa Hạ đưa tay ra bắt lấy, nhưng không bắt được. Cô bình tĩnh hỏi:

"Là ai?"

Không có tiếng trả lời. Thế nhưng vật đó lại lần nữa lướt đến. Cả ba lần, đều là chạm vào ngón trỏ trên bàn tay phải.

Trong bóng tối, Hoa Hạ hơi nhếch môi cười. Cô lại hỏi.

"Muốn chiếc nhẫn này sao?"

Vật ấy vẫn lay động quanh chiếc nhẫn. Hoa Hạ cười hỏi.

"Biết ai gọi là Cậu Hai Phàm không?"

Nghe được lời này, đôi tay ma khựng lại.
---

Ông nội tên khai sinh là Tôn Thất Minh Phàm, lúc đi học lấy tên Tiếng Pháp là Mathis.

Thế nhưng người ấy vẫn luôn gọi ông là Cậu Hai Phàm.

Người ấy, dùng ngôn ngữ của thời kỳ đó, là người ở đợ tại nhà cụ nội. Người ấy có giọng nói rất nặng tiếng địa phương, mỗi khi mở miệng thường sẽ bị những người khác trong nhà chê cười, nên thường chẳng mấy khi nói chuyện với ai. Người ấy luôn bị cụ bà ghét bỏ, ngược đãi, nhưng đánh thế nào cũng không đi.

Đánh thế nào cũng không đi. Bởi trong căn nhà đó còn có ông nội.

Khi còn nhỏ, ông nội vẫn thường tự hỏi, tại sao cụ bà lại không thích ông. Dù hai cụ chỉ có một đứa con là ông, thế nhưng cụ nội quanh năm bận rộn, cụ bà vốn chỉ ở nhà lại chẳng bao giờ nhìn tới ông.

Từ nhỏ đến lớn, chỉ có người ấy thương yêu ông.

Mà tình thương ấy, cho đến mãi sau này, lúc đứng khóc một mình trên đất Pháp, ông mới hiểu ra được.
---

Hoa Hạ khoác áo ngoài, đứng dưới chân ngọn đồi bên cạnh biệt thự, chân đạp lên cỏ ướt. Cơn mưa khuya đã tạnh, để lại không khí lạnh đến tê tái và tiếng côn trùng rả rích. Đôi tay ma dắt cô đến đây, rồi cứ dừng lại, cuống quít không chịu đi tiếp. Hoa Hạ hỏi.

"Bà nằm ở đây ư?"

Đôi tay ma đập khẽ lên tay cô một cái. Hoa Hạ thở dài, lục xì gà trong túi áo ra, tự châm thêm cho bản thân mình một điếu nữa.

Ông nội hưởng dương tám mươi bảy tuổi, người ấy vốn lớn hơn ông chừng hai mươi tuổi, có lẽ cũng đã tạ thế. Thế nhưng, nếu là chết bình thường, sao có thể nằm ở nơi này, không mồ không mả, không ai hay biết?

Hoa Hạ nhả khói ra, nhìn khoảng đất dưới chân mình, một hồi lâu sau mới buồn bã nói.

"Hóa ra, năm đó không đi được, sự thật là..."
---

Có lẽ, ông nội vẫn luôn biết rõ. Qua những lời ám chỉ của cụ bà.

Ông sẽ không bao giờ còn gặp được người ấy nữa.

Người ấy là cái gai trong mắt cụ bà.

Cái gai nhức nhối trong lòng cụ bà suốt mười mấy năm. Cái gai mà cụ bà đã nhân lúc cụ nội dẫn ông đi Pháp, nhổ bỏ sạch sẽ.
---

Cậu bé lễ tân không thể ngờ được, cô gái xinh đẹp người Pháp gốc Việt đó hóa ra còn khỏe hơn cả cậu. Mới hôm qua khi cô đến, mặc váy dài thướt tha, dáng đi uyển chuyển, giọng nói cũng nhẹ nhàng; ngày hôm nay lại mặc áo thun ngắn màu đen và quần quân đội, tay cầm xẻng xúc đất, không chút nề hà đào bới khoảng đất dưới chân đồi. Cậu vốn đến để giúp đỡ, thế nhưng nhìn cô như vậy, chỉ sợ cậu vào giúp chính là làm vướng tay vướng chân cô mà thôi. Cậu rụt rè hỏi:

"Chị... chị rất quen dùng xẻng hả?"

Hoa Hạ dừng tay, ngẩng đầu nhìn cậu, sau đó đơn giản trả lời trước khi quay lại đào đất. Cô nói:

"Chị là quân nhân."

Sản nghiệp của cụ nội sa sút rất nhanh. Ông nội không học tiếp lên đại học, lựa chọn đi lính. Cha cô sau này cũng theo bước ông. Rồi đến phiên cô cũng vậy. Nếu không phải đã từng qua trường quân đội, không phải đã từng lăn lộn trong rừng sâu núi thẳm, thì lúc gặp đôi tay ma, cô đã sợ chết khiếp.

Nếu không phải đã từng tham chiến, đã từng thấy người chết, thì lúc đào lên được chiếc rương sắt đựng hài cốt này, cô đã không dám nhìn.

Người ấy chỉ còn lại xương trắng, quần áo cũng đã mục nát. Chẳng biết vì lí do gì, năm đó cụ bà đã chặt đi đôi tay người ấy, chôn ở bên ngoài rương, khiến người chết đi rồi cũng không được toàn vẹn.

Hoa Hạ chẳng để ý tới cậu con trai mặt xanh mét đứng bên cạnh mình, cúi xuống nhặt những đoạn xương tay bị vùi trong đất, cẩn thận đặt vào trong rương. Chỉ có đôi tay có thể đi tìm mình, hóa ra lí do là như thế...
---

Nghe ông nội nói, người ấy rất tin Phật, đầu tháng và ngày rằm đều đến một ngôi chùa cầu nguyện, có lúc còn lén dẫn ông theo.

Hoa Hạ tìm đến ngôi chùa mà ông nội đã từng nhắc trong nhật ký. Tuy người đã mất, nhưng chùa thì vẫn còn đó, ngôi chùa tồn tại được qua bao nhiêu biến cố trên mảnh đất này, cũng coi như may mắn.

Cô gửi tro cốt của người ấy lại trong chùa. Chiếc nhẫn đồng người ấy từng đeo lên tay ông nội, cô cũng để vào cùng. Lúc đốt nhang, hương khói khiến cô chảy nước mắt một chút.

Hoa Hạ tự cười bản thân mình, ngày nào cũng hút thuốc, không dưng lại bị một chút khói làm cho đau mắt.

Cô nhìn vào lư hương, chậm rãi nói.

"Thật ra ông nội vẫn luôn biết, người mới là mẹ ruột của ông. Thật ra, ông nội vẫn luôn nhớ đến người. Thật ra...", Hoa Hạ ngừng một lúc, hồi tưởng khung cảnh vào ngày ông nội hấp hối, rồi lại nói, "Thật ra, trước lúc nhắm mắt, câu cuối cùng ông nội nói là... Là..."

Lúc này, nước mắt Hoa Hạ đã vỡ ra trên khóe, chảy dài xuống gương mặt cô.

"...Mẹ ơi!"