Mùa rau đắng

Tôi băng qua cánh đồng rộng trở về nhà. Mặt trời ngả mình xuống sau rặng tre. Và thiệt tốt khi tôi vớt được mấy con cá trong ao nhà con Nụ, hôm nay nhà nó tát ao.
Tôi đi ngang nhà con Mén, nó nhóm lửa nấu cơm, thấy tôi, nó tươi rói chạy ra:
- Đi đâu về đó Hiển, cá ở đâu mà xách về nhiều vậy.
- Tao phụ tát ao ông hai Bảnh, ổng cho mấy con cá. - rồi tôi đưa nó con cá lóc - Nè, mày xách vô đi, tao cho đó.
- Trời ơi, ai làm vậy. Thôi, Hiển xách về cho cô chú ba đi.
- Mày cứ lấy đi, tao còn nhóc nè, hông thấy hả.
Chắc thấy tôi làm dữ quá, nó cũng chịu cầm con cá.
- Cho Mén cám ơn nghen. Ừ quên, Hiển đợi Mén chút.
Con Mén chạy vô trong nhà, xách ra một mớ rau đắng đất:
- Nè Hiển đem về nấu canh ăn cho mát, rau nhà trồng, khỏi sợ thuốc sâu.
- Thôi, đắng lắm, tao ăn hổng được.
- Thì đem về cho cô chú ba ăn. Mà nghĩ cũng kì nghen, Hiển ăn được mấy trái khổ qua đắng nghét mà hổng ăn được cái rau này.
- Thì mày ăn được cái rau này chứ có ăn được khổ qua đâu.
- Ừ, hi hi. Thôi, tối rồi đó, Hiển về đi.
- Tối nay mày đi chơi với tao hông. - tôi nói nhỏ với nó - vườn nguyệt quế ông ba Quốc nở bông thơm lắm.
- Thôi, đi hoài, ba má biết đánh Mén chết.
- Trời ơi, có sao đâu. Bị phát hiện thì giả bộ bị ma giấu, đợt trước mày làm được rồi đó. Đi đi, tao bắt đom đóm cho mày chơi.
- Ừ, vậy thì đi.
- Tối nay tao qua rủ mày hen. Giờ tao về, nhớ nghen.
- Ừ, Hiển về.
* * *
Trời không sao, tối om, chỉ có thể mò đường nhờ ánh trăng mồng chín. Tôi xách theo cái hột quẹt để lấy ánh sáng nếu cần. Tới nhà con Mén, đập đập vô vách lá, cứ như vậy, lát nó chạy từ cửa sau ra. Tôi với nó im lặng, đi bộ cho tới vườn nguyệt quế mới dám mở miệng.
- Thơm quá Hiển ơi.
- Ừ, tại bông nó nở vừa vừa, chứ nó mà nở nhiều ngạt lắm. Ngồi xuống đây đi. - tôi chỉ tay vô bụi nguyệt quế có tán rộng, phòng hờ mấy con chó nhà ông ba Quốc thấy.
Nó ngồi xuống, đưa tay ngắt một chùm bông.
- Chừng nào hết hè, mày.
- Mình mới nghỉ có mấy bữa hà, chắc còn lâu lắm. Cô nói nghỉ tới ba tháng lận mà.
- Ừ, thiệt tình tao hông có muốn đi học chút nào hết trơn. Vô lớp gặp tụi thằng Giàu, thằng Sang là tao ngán.
- Hai thằng đó con ông tư Phú, anh con Trúc phải hông.
- Ừ, nói con Trúc mới nhớ, hồi bữa nó gặp tao, nó lả lướt thấy mà ớn.
- Mén nghe nói nó thương Hiển đó.
- Thôi đi mày, lạy trời lạy phật. Mà tao nghe nói hình như thằng Giàu thương mày đó.
- Thôi, Mén hổng ưng nó đâu, nó xấu quá hà.
- Chứ cỡ nào mày mới ưng.
- Cỡ Hiển vậy nè.
Con Mén không nói nữa, ngồi gần mà tôi nghe tim nó đập thình thịch. Chắc nó lỡ miệng. Tôi cũng nín luôn. Hai đứa ngồi trong bóng tối, tôi cũng không biết làm sao.
Ngồi ngứa tay, tôi lượm cục đá dưới tay chọi đi, ai dè nó trúng cây dừa cái cụp. Con Mén giật mình, "hự" lên một tiếng thiệt lớn. Mấy con chó nghe tiếng động, sủa một cách dè chừng.
- Chết, Hiển ơi, chó nó sủa. - Mén nói trong bối rối, nó run, bám vô tôi.
- Suỵt, ráng ngồi đợi chút đi, nó ngưng liền.
- Đứa nào ngoài đó đó. - ông ba Quốc ra tới, giọng như thể có ăn trộm.
Lúc này mới thật sự hoảng, trong những lần như vầy, tôi với con Mén ít bị người ta bắt gặp. Chỉ có lần kia, ba má không thấy nó trong buồng rồi sợ hãi đi kiếm, tôi mới bày cách cho nó giả bị ma giấu. Vậy là ba má nó tin và vừa mừng vừa sợ ẩm nó về. Nhưng lần đó chúng tôi bắt đom đóm ngoài đồng, rộng rãi, tôi dễ trốn. Còn bây giờ, lú đầu ra khỏi bụi nguyệt quế là xong liền. Mà nếu bị phát hiện thì sẽ thiệt là tệ, ông ba Quốc sẽ có thiệt nhiều câu hỏi để chất vấn: thứ nhất, giờ này ra vườn nguyệt quế làm gì, tụi bây tính phá cây của tao đặng tao lỗ vốn phải hông; thứ hai, một đứa trai với một đứa gái, nửa đêm đi chung với nhau làm cái gì, để tao nói với ba má tụi bây, đánh cho mỗi đứa mười cây rồi nhốt tụi bây trong nhà luôn...
- Hiển, Hiển ơi, sao giờ?
- Tao chạy trước, ổng với mấy con chó rượt tao, mày ở lại không có ai rồi hả chạy nghen. Nghe tao dặn nè, đừng có về theo hướng tao chạy, nghe hông.
- Nhưng mà vậy lỡ ổng bắt được Hiển sao.
- Tao chạy nhanh lắm, đừng có lo. Ở lại, coi chừng nghen.
Tôi nhanh chân phóng ra khỏi bụi nguyệt quế. Đúng theo dự đoán, ba con chó và cả ông ba Quốc chạy theo sau. Tôi bỏ được một khoảng khá xa, leo tót lên cây dừa. Vậy là ổng mất dấu, bỏ về. Còn con Mén chắc nó cũng trốn được rồi, tôi không lo, ông ba Quốc ế già, có vợ con gì đâu, nhà ổng có ba con chó mập, mà ba con lù khù đó rượt theo tôi hết.
Nói vậy chứ tôi cũng phải tạt ngang nhà nó coi sao. Tôi đập đập vô tấm vách, nó không ra, chắc chưa về. Tôi đâm lo, men theo bờ đê kiếm nó.
- Hiển, Hiển ơi.
Tôi nghe tiếng con Mén ở xa xa, nhưng rất nhỏ, chắc nó lo rồi kiếm tôi.
- Mén, tao ở đây nè.
Hai đứa gặp nhau, nó chưa nói đã bị tôi la:
- Tao dặn về mà sao còn đi kiếm tao, tao chạy được mà. Mày đi như vậy tao lo lắm, biết hông?
- Tại Mén sợ ổng ba bắt được rồi đánh Hiển.
Tự nhiên tôi thấy thương nó quá, nó lo như vậy, còn tôi về tới nhà mới kiếm nó.
- Thôi mày về đi, khuya rồi đó. Tao dắt mày về.
- Ừ, mà Hiển có sao hông.
- Tao hổng sao, chạy một lát tao leo lên cây dừa, ổng bí, đâu có thấy tao.
- Vậy mà Mén lo muốn chết. Thôi, mình về.
* * *
Gà sáng mới gáy tôi đã nghe tiếng thằng Mộc kêu í ới.
- Hiển ơi, Hiển, đi câu cá.
Tôi mon men bò ra tới cửa, mắt chưa mở nổi, nó đã dồn dập tiếp:
- Hôm qua tao thấy có bầy lòng ròng trong vườn nhà ông sáu Sự, chắc có cá lóc, đi câu, nhanh.
Tôi bừng tỉnh, cá lóc, thịt ngọt lắm, mà bán giá cũng cao. Tôi hớn hở:
- Ừ, đi đi. - rồi lại xịu xuống - Thôi, đừng có câu. Con Mén nói với tao câu cá mẹ rồi hổng ai lo cho mấy con lòng ròng, nó bị mấy con cá khác ăn, tội lắm.
- Trời ơi, bữa nay nghe lời con Mén nữa hả mậy. Câu con này thì còn con khác, lo cái gì.
- Mày tưởng cá lóc là cái máy đẻ, không bao giờ chết hết hả? Thôi, khỏi nói nhiều, tao không đi, mày đi một mình đi.
- Mày hổng đi rồi tao đi làm cái gì nữa. - giọng thằng Mộc ỉu xìu - hổng ấy mình câu cá bóng dừa đi, nước lớn rồi kìa mày.
- Ừ ừ, đi, câu con đó trưa kho tiêu là ngon bá cháy. - tôi hớn hở vô nhà xách cái cần câu, cái giỏ đựng cá với cây dao đào trùng đất.
Bọn tôi xách đồ ngang bờ đê, bên kia sông, con Mén đứng nép trong bụi chuối, tôi kéo thằng Mộc:
- Mày, con Mén làm cái gì mà đứng trong trong bụi chuối vậy?
- Qua coi thử.
Hai đứa lội qua sông, mới chực tới mé bờ, tôi đã nghe tiếng con Trúc lanh lảnh:
- Tui nói cho chị nghe nghen. Anh Hiển tui ngó lâu rồi đó, chị mà giành với tui là hổng có yên đâu nghen. Ừ, mà chị cũng nhìn lại mình đi, nhà chị vậy sao xứng với anh Hiển, giàu cỡ nhà tui thì mới may ra.
- Tui đâu có ý giành với Trúc đâu, tui với Hiển...
- Tao thương con Mén đó Trúc, tao cấm mày không có được phá con Mén nữa, nghe chưa. - tôi thót lên bờ và hùng hồn tuyên bố, ngắt đứt câu nói của con Mén.
- Anh... anh Hiển. Em có nói gì với chị Mén đâu, tại em gặp chỉ giữa đường tính nói chuyện chơi vậy...
- Nín, tao nghe hết rồi nghen mậy. Biến về nhà mày đi, đừng có lẩn quẩn chỗ này nữa.
Con Trúc tức tưởi quay gót đi, chắc nó sợ lắm, mà hình như nó buồn hơn. Nó là con ông gái út ông tư Phú, nghe tên hai thằng anh nó là biết: Giàu, Sang. Thêm ông cha tên Phú nữa là cực giàu có. Mà tôi cũng không hiểu sao nhà nó không đặt nó là con út Quý cho đủ cả bộ. Nói sao thì nói, nó cũng thương tôi thiệt. Nhưng không đời nào tôi ưng nó, ba má chảnh nhất vùng, hai thằng anh xấu xí mất dạy, còn nó đỏng đảnh thấy mà ghê, ai chịu cho nổi khi vô làm rể cái nhà đó. Mà nghĩ thiệt mắc cười, tôi đã tính tới chuyện làm rể rồi hả, tôi mới lớp sáu hà, năm sau mới lên lớp bảy. Nhưng thôi, chuyện đó để sau, còn cái chuyện khác quan trọng hơn, tôi mới lỡ vọt miệng nói cái gì để đuổi con Trúc, tôi nói tôi thương con Mén. Trời ơi, tai họa, giờ tính sao?
- Mén... Mén ời. Tao... tao. - tôi lấp lửng, bối rối quá rồi làm sao được.
- Tao thương con Mén đó Trúc, cấm mày phá nó nữa, nghe chưa. - thằng Mộc nhại lại câu nói của tôi, tôi quay qua đá nó một cái, nó chạy đi, bỏ thêm câu nói ác ôn - tao cho hai đứa phút giây gần gũi.
Thằng quỷ sống, lát mày coi mày sẽ bị cái gì. Nhưng giờ cái cần thiết là nói chuyện với con Mén. Nói cái gì, nói lúc nãy chỉ là tôi bênh nó, hay nói rằng những cái đó đều có thiệt. Không ổn, một tình thế nguy nan, mặt tôi như trái gấc chín. Con Mén đành phải "giải quyết":
- Ờ... thôi, Mén về... về nghen.
- À... ừ... ờ... mày về đi.
Con Mén cũng bối rối, nó đi nhanh thiệt nhanh, như thể sau lưng tôi sắp cáu xé nó. Tôi cũng đi, tôi ra bờ sông, cái cảm giác sượng sùng chưa hết, gặp thằng quỷ Mộc cười hề hề, tôi muốn lao vô đấm nó mấy cái.
- Thằng quỷ, mày nhớ mày đi nghe chưa, bỏ tao lại vậy đó hả.
- Ơi trời, tao để tụi mày tự nhiên nói chuyện chớ bộ. Mà nghĩ tội con Trúc ghê hen, mày chửi nó vậy chắc nó tủi lắm.
- Ừ, cũng tội. Mà ai kêu nó phá con Mén, dù gì con Mén cũng bằng tuổi hai thằng anh nó.
- Thì nó cũng nhỏ hơn tụi mình có một tuổi. Mà thấy cũng mắc cười hen. Người ta treo áp-phích là "gia đình hay con vợ chồng hạnh phúc" với "mẹ nên sanh đẻ cách nhau ba năm"mà bà tư chơi hai đứa sanh đôi xong làm thêm một đứa ngay năm kế luôn, ghê thiệt.
- Kệ chuyện người ta, thằng vô duyên. Mày nói động, cá nó chạy hết giờ nè.
- Ừ, thì im.
Kể từ lúc đó, hai đứa im thinh thích. Tôi ngồi nghĩ về con Mén, tôi sợ nó bỏ tôi, nó không chơi chung với tôi nữa, chắc buồn chết. Thấy cái xóm này nhiều con nít vậy thôi, chứ chỉ có con Mén với thằng Mộc là tôi chơi chung hà. Mất con Mén chẳng khác nào mất một cái tay, buồn lắm.
Trưa, tôi đi ngang nhà con Mén, kêu nhỏ:
- Mén... Mén ơi.
Con Mén không ra, tôi đợi một lát nữa, tính về, thì thấy có bóng người. Tôi mừng lắm, nhưng cũng mau hụt hẫng khi đó là mẹ đó.
- Hiển đó hả con, kiếm con Mén có gì hông?
- Dạ, con gửi cô năm mấy con cá bóng dừa.
- Ừ, giỏi quá. Xóm này cô chưa thấy thằng con trai nào ngoan hiền giỏi giang như bây hết. Mai mốt hai đứa lớn cô coi gả con Mén cho bây. Cho cô cám ơn nghen.
- Dạ, thưa cô con về. - tôi đỏ mặt
- Ừ, con về.
Mắc cười chưa, tôi rủ con Mén đi chơi khuya mà còn giấu giếm như vậy, mẹ nó không la rầy mà còn tính gả con Mén cho tôi. Mừng ơi cuộc đời. Nhưng mà con Mén có chịu không, hổng chừng nó giận tôi luôn rồi.
* * *
Mấy hôm rồi tôi chưa gặp con Mén, qua nhà kiếm thì mẹ nó nói nó không muốn gặp tôi, tối qua nhà nó đập đập vô tấm vách thì nó kêu tôi về. Vậy là chỉ còn có thằng Mộc chơi chung, mà mấy hôm rày mẹ nó nhốt nó luôn ở nhà. Hổng biết anh đi phá vườn nhà ai mà bị người ta mắng vốn, mẹ ảnh đánh mấy cây rồi 'kín cổng cao tường'.
Đời sẽ trở nên buồn hơn nếu hôm nay má tôi không đi chợ huyện. Tôi năn nỉ:
- Má, cho con đi chung đi.
- Thôi, mày ở nhà giữa nhà, ra ngoài đó làm cái gì.
- Đi má, ở nhà chán lắm.
- Không là không, nghe chưa.
- Vậy hổng ấy má mua cho con cây kẹp tóc đi.
- Mày con trai, mua cái đó làm gì.
- Dạ... dạ tại con Mén nó mất cái kẹp tóc, nó khóc quá trời nên con tính cho nó.
- Mấy hổm rày mày đâu có gặp nó, sao biết nó mất cây kẹp.
- Dạ... thì hồi trước trước. Thôi, má mua cho con đi
- Ừ, để tao coi rồi mua cho. Con trai chưa lớn, bày đặt...
Qua được ải của má cũng dễ, nhưng qua được ải con Mén thì hơi khó. Tối bữa đó tôi xách cây kẹp chạy qua nhà nó:
- Mén ơi, bộ mày giận tao hả. Cho tao xin lỗi nghen.
Rồi tôi khoét vách lá, bỏ cây kẹp vô trong cho nó.
- Tao tặng mày đó.
Bên trong im lặng, tôi nghe tiếng dép, và con Mén bước ra, nó ra hiệu cho tôi đi ra xa cái nhà, coi chừng ba má nó biết.
- Mén hổng có giận Hiển đâu, tại... tại...
- Tại sao?
- Tại Mén lớn rồi chứ bộ... đâu có đi chung với Hiển hoài được. Con gái lớn rồi hổng có được...
- Ừ, tao biết rồi. Vậy là mày hổng có chơi chung với tao nữa phải hông?
- Hông phải đâu, tại Mén lớn rồi mà, Hiển hổng có hiểu đâu.
- Ừ, hay là tại người ta ưng anh Giàu.
- Hiển nói vậy đó hả, giận Hiển luôn.
- Thôi đừng có giận, tao nói nghe cái này nè.
- Nói gì nói đi.
- Ờ... tao... tao... thương mày thiệt á.
- Hả... ừ. Mà Hiển nói sao.
Nó phá tôi đó hả trời, hay là nó rối qua nghe hông kĩ. Thôi kệ, tôi cứ nói lại, cũng không có mất mát cái gì hết:
- Tao thương mày thiệt á.
- Hiển thương Mén hả?
- Ừ... thiệt đó, mày có thương tao hông?
- Ừ... hình như có.
- Hình như thôi hả?
- Ừ... có. Được chưa.
Rồi tự nhiên tôi thấy mắc cỡ quá, không biết con Mén nó có vậy hông nữa. Cơn giông nổi lên bất ngờ, mấy tàu dừa vùng vẫy dữ tợn, bụi bay như thế nào tôi không thấy, nhưng chỉ biết nó phủ vô mắt tôi cay xè. Mấy hôm rày trời nắng gắt, chắc đường khô nên nhiều bụi.
- Chết, giông tới. Hiển về đi, coi chừng lát có mưa đó.
- Ừ, tao về nghen. Sáng nhớ kẹp cho tao coi nghen.
- Ừ, Mén nhớ rồi, Hiển về.
Tôi chạy gấp gáp về nhà và nhảy tót lên giường ngủ. Nhưng cơn giông không cho phép tôi ngủ, nó thổi căn nhà lắc lư. Và hình như có bão. Ba má tôi hoảng loạn, che chắn lại mái nhà, nhà lá dễ sập sau một trận bão. Và cơn giông bắt đầu dứt, và mưa, và mái nhà dột, và tôi thức tới sáng.
Sáng, trời vẫn còn mưa. Không chỉ mưa mà lũ cũng dâng lên, lũ dâng cao, nhà tôi nằm sâu trong vườn mà lũ cũng vô tới. Chứng tỏ nước đã vượt qua cả con đê cao. Và tôi lo. Nhà con Mén năm gần mé sông, lũ, có ổn không.
Tôi chạy ra khỏi nhà, ba má tôi kêu í ới ở phía sau. Nhưng không, tôi phải chạy, phải chứng minh rằng con Mén vẫn ổn. Và tôi trượt chân xuống dưới đê, bấu tay vô gốc dừa, gốc dừa ấy cũng đang lắc lư, sắp trượt khỏi đất. Mình tôi chìm trong nước, ráng lắm thì cũng chỉ ngoi được cái đầu lên.
Và thật hên khi ba tôi tới và kéo tôi lên, mặt lo lắng nhưng miệng thì lại rầy. Không sao, nếu ba tôi không tới thì chắc tôi cũng chết theo mấy đứa ma da dưới sông. Ba tôi "xách" tôi về. Tôi run, và vẫn còn lo cho con Mén lắm, tôi chỉ ở phía trên đê mà đã vậy, nhà nó nằm ngay bờ sông. Chắc không ổn.
* * *
Tôi trồng đám rau đắng đất ở đây và ngồi ngước lên nhìn bầu trời, màu xanh, vài đám mây trắng, đẹp thiệt! Và tôi dọn mấy chân cỏ mọc trên mả con Mén. Nó chết rồi, lúc tôi chạy đi kiếm nó là đã trễ, nó bị lũ cuốn từ cái đêm giông tới, nhà nó sập, và cơn lũ cuốn đi tất cả, trừ ba má nó, khi hai người cuống cuồng đi kiếm nó lúc tưởng là nó đã chạy được ra khỏi nhà. Và người ta vớt được nó ở ngoài đầu sông, trên tay cầm chắc cây kẹp tôi đưa. Tôi dọn sạch cỏ, mới mấy ngày mà cỏ cũng mọc nhiều dữ. Và quay sang phía cái mả bên kia, cũng dọn mấy cây cỏ, dọn cho thằng Mộc có chỗ ở cho sạch sẽ, nó cũng chết. Nhà nó không bị lũ cuốn, nhưng nhà sập, và nó bị ngạt chết. Cũng thiệt hay, người ta chôn hai đứa gần nhau, tại chỗ này, tiện cho tôi dọn cỏ.
Và bên kia, con Trúc cũng ngồi khóc, mẹ nó mất, không phải vì nhà sập hay bị lũ cuốn. Mà vì mẹ nó đi chơi về khuya, gió thổi mạnh, chiếc xe đạp kéo mẹ nó xuống ao. Và tới mấy ngày sau, khi cơn lũ đã rút, người ta mới thấy xác mẹ nó. Từ ngày đó, nó cũng không đỏng đảnh nữa, có thể như vậy sẽ tốt cho nó hơn.
Mây kéo những đám lờ mờ trên trời kia, gió cũng đìu hiu thổi qua cái nghĩa địa người ta mới lập sau trận lũ. Lặng lẽ, tôi xách cây dao về. Đời thiệt mắc cười, phải chi hồi xưa tôi nói thương con Mén sớm chút, thì chắc cũng đỡ tiếc hơn, có lần nào thấy nó kẹp cây kẹp kia lên đầu đâu, và cũng chưa thấy được mặt nó vui sao lúc tôi nói thương nó. Phải hông, Mộc.