Đêm thu bóng nguyệt soi mành, Bâng khuâng dạ ngọc chạnh tình ngâm nga, Xét trong thế sự người ta, Tài ba cho mấy cũng là như không

Đêm thu bóng nguyệt soi mành
Bâng khuâng dạ ngọc chạnh tình ngâm nga
Xét trong thế sự người ta
Tài ba cho mấy cũng là như không
Cho hay thiên địa chí công
Dữ lành báo ứng vô cùng màu linh
Gương xưa trông thấy đành rành
Người nay xem đó giữ mình cho yên
Nam Kỳ có cậu Hai Miêng
Con quan lớn Tấn ở miền Gò Công
Cậu Hai là bực anh hùng
Ăn chơi đúng bực vô cùng liệt oanh
Nam Kỳ lục tỉnh nổi danh
Thật là một bực hùng anh trên đời
Tuổi nay gần mới ba mươi
Tánh tình hào hiệp ít người dám đương
Thương người thất thế lỡ đường
Thương người trung chánh ghét phường tà gian
Cậu Hai tuy thật dọc ngang
Nhưng mà chánh trực vẹn toàn không sai
Xóm làng lớn nhỏ ai ai
Thảy đều mến tiếng cậu Hai phục tùng
Những tay xưng bá xưng hùng
Hễ là gặp cậu ắt không thứ tình
Ghét người hiếp đáp dân lành
Ghét người ỷ thế bất bình với dân
Gò Công khắp chốn xa gần
Nghe danh của cậu trăm phần nể kiêng
Cậu Hai vốn bực có quyền
Quan trên cũng nể cũng kiêng lựa là
Ngày kia cậu ở trong nhà
Bảy Danh, Tám Hổ, Ba Ngà đến chơi
Cậu Hai vội vã mời ngồi
Cả ba tỏ lại khúc nôi cậu tường
"Chúng tôi xui xẻo trăm đường
Hốt me thua sạch vẫn đương lo rầu
Nghĩ càng tức giận xiết bao
Chệt Lù nó trúng trước sau ba ngàn
Chúng tôi buồn bã lòng vàng
Hết tiền sạch túi lại càng nhuốc nhơ
Mang danh là điếm thuở giờ
Để cho người trúng lòng tơ thêm phiền
Bây giờ đã sạch bạc tiền
Nghĩ càng tức tối rất nên thảm sầu";
Cậu Hai nghe hãn đuôi đầu
Tức thời hỏi lại âm hao cho tàng
"Chúng bây dại dột rõ ràng
Cái gì thua tới ba ngàn tức thay";
Thưa rằng: "Me lạ bữa nay
Bát tiên ngồi lúng chẳng sai cửa nào
Chúng tôi chẳng biết làm sao
Thay cái mới vào hốt cũng bát tiên
Thiệt là nó trúng liên miên
Trúng gần mười chén có trên ba ngàn";
Cậu Hai nghe rõ mọi đàng
Xét suy trong dạ vội vàng phân ra
"Chúng bây chớ có thiết tha
Để tao gỡ lại kẻo mà nhơ danh
Thuở nay ai cũng biết mình
Điếm đàng ai lại dễ dàng thua ai
Chệt Lù bây gọi đến đây
Đặng tao tính một việc này gỡ cho
Kẻo mà mang nhuốc mang nhơ
Thua tiền mà chúng gọi khờ mới đau";
Ba người nghe hãn âm hao
Lòng mừng khấp khởi mau mau đi liền
Chệt Lù nay trúng nhiều tiền
Về nhà vích đốc rất nên thỏa lòng
Chẳng dè nghe rõ đục trong
Cậu Hai Miêng gọi chẳng thông sự gì
Vội vàng xách áo ra đi
Đến nhà hỏi cậu kêu chi cho tàng
Bước vào nơi chốn gia trang
Cậu Hai bèn hỏi mọi đàng thấp cao
"Nghe mày nay đã làm giàu
Trúng me nhiều quá trước sau ba ngàn
Thôi đừng có bụng tham lam
Hốt cái tao đánh vài ngàn giải khuây";
Chệt Lù nghe rõ vắn dài
Vốn nó đã biết cậu Hai thuở giờ
Cậu đã biểu, há dám ngơ
Tức thì thưa lại so đo sự tình
"Cậu Hai khá xét hắc minh
Tôi thua cả tháng thảm tình xiết bao
Thật là chẳng phải ít đâu
Gần một muôn bạc dám nào nói sai
Tôi chỉ gỡ lại hôm nay
Có ba ngàn mấy như vầy đủ đâu
Xin cậu khá tưởng lòng nhau
Như cậu có túng tôi nào tiếc chi
Vài trăm dưng cậu tức thì
Thôi đừng hốt đánh làm gì mắc công";
Cậu Hai nghe hãn đục trong
Trợn mắt bèn tỏ thủy chung sự tình
"Tao không phải túng mà xin
Đánh chơi mi có ưng đành hay không?";
Chệt Lù nghe sợ vô cùng
Thưa rằng: "Cậu biểu há không vưng lời";
Cậu Hai bèn nói tức thời
"Hốt bao nhiêu vốn vậy ngươi khá bày";
Đáp rằng: "Tự ý cậu Hai
Hốt bao nhiêu vốn tôi đây vui lòng";
Cậu rằng: "Tao đã định xong
Hốt ba ngàn vốn mựa đừng ít hơn";
Chệt Lù nghe hãn thiệt hơn
Vui lòng ưng thuận chẳng còn nói chi
Cậu Hai liền biểu hốt đi
Giữa nhà bài bạc xiết chi vui vầy
Sòng me mua khóc đã vầy
Tai con hốt cái có ngoài hai mươi
Cậu Hai xem chén một hồi
Cậu âu cửa lượng tức thời tám trăm
Khi ra cửa lượng mừng thầm
Cậu Hai đã trúng thỏa tâm vô hồi
Thua qua trúng lại một hồi
Cậu Hai chén chót đặng thôi ba ngàn
Cậu đặt cửa túc rõ ràng
Khui ra cửa túc lòng vàng mừng vui
Sau khi cái hết tiền rồi
Cậu Hai tính lại vậy thời mừng thay
Cậu ăn hơn bốn ngàn hai
Chệt Lù hết túi tức thay trong lòng
Nhưng mà cam chịu cho xong
Nếu nói láng cháng ắt không còn hồn
Cậu Hai toại bấy lòng son
Xuất ba ngàn bạc chẳng còn tiếc chi
Trả cho ba kẻ tức thì
Ba người vui vẻ khác gì lên mây
Thảy đều cám nghĩa cậu Hai
Thưa rằng: "Ơn nghĩa sánh tày biển sông
Nếu cậu chẳng tưởng tấm lòng
Chúng tôi chắc phải vô cùng hiểm nguy
Ân này chí quyết tạc ghi
Ngàn ngày cũng nhớ dễ gì lạt phai";
Ba người từ tạ cậu Hai
Dẫn nhau ra chợ bạc bài vui chơi
Nửa năm lễ đã đến rồi
Nhơn dân trong hạt vô cùng vầy vui
Nào là bông vụ đông người
Nào là lúc lắc, kẻ thời bầu cua
Vui chơi từ sớm đến trưa
Bài cào, tứ sắc cũng đua chơi bời
Có tên Hương Quản hiện thời
Thấy dân bài bạc lòng người ghét thay
Phân rằng phải dẹp lũ này
Nếu mà để nó bạc bài thất công
Ỷ mình chức phận hành hung
Cầm roi cá đuối quyết không vị tình
Dạo cùng khắp chợ khắp thành
Hễ thấy bài bạc bất bình la vang
Cầm roi Hương Quản đến càng
Đánh người không kể nguy nan là gì
Thảm thay mấy đứa hài nhi
Hương Quản cũng đánh khác gì đánh trâu
Đàn bà đang bấu cùng nhau
Đánh bài tứ sắc vốn nào có hay
Gặp cậu Hương Quản ra tay
Áp vào đánh đại thảm thay đàn bà
Bảy Thẹo thấy vậy bước ra
Phân cùng Hương Quản gần xa sự tình
"Cậu đừng ỷ thế bất bình
Chuyện chi cậu đánh dạ đành hung hăng
Thật cậu ngang dọc vô ngần
Cậu đừng ỷ thị cấm ngăn đánh người";
Hương Quản nghe rõ mấy lời
Trong lòng thêm giận tức thì hỏi qua
"Tao đánh mi làm chi ta
Nếu mày láng cháng ắt là ngồi trăng";
Bảy Thẹo tức giận vô ngần
"Chuyện chi mà phải ngồi trăng dọa người";
Hương Quảng bước đến tức thì
"Nếu mày nói nữa bỏ đời mày đi";
Bảy Thẹo trong dạ xét suy
Thằng này phách lối dễ gì nhịn sao
Thôi tao chẳng nói thấp cao
Hễ có người trị ngày sau mới chừa
Bảy Thẹo không nói hơn thua
Hương Quản thấy vậy rất vừa lòng thay
Thầm rằng: "Nó biết sợ oai
Nếu không nó gặp ta đây chẳng còn";
Bảy Thẹo tức giận chi hơn
Vội vàng chổi bước dời chơn đi liền
Bảy Thẹo kiếm cậu Hai Miêng
Cậu đang uống rượu sạ duyên nào tàng
Cậu đang ngồi tại nhà hàng
Chung quanh bằng hữu điếm đàng rất đông
Bảy Thẹo chưa tỏ đục trong
Cậu Hai bèn hỏi thủy chung sự tình
"Chuyện chi xem bộ bất bình
Mặt mày mầy lại tái xanh như vầy?";
Bảy Thẹo thưa với cậu Hai
"Cậu xem Hương Quản còn ai mà bằng
Dọc ngang ỷ thị vô ngần
Nó muốn sanh sự khó khăn vô cùng
Xách roi cá đuối hành hung
Đánh người bài bạc nó không vị tình
Bà già bị đánh thảm tình
Con nít nó cũng chẳng đành dung tha
Làm cho thiên hạ gần xa
Đang khi vui vẻ hóa ra sự buồn
Thảy đều kinh sợ phi thường
Bạc bài dẹp hết trăm đường uế thay
Đang khi làng chợ vui vầy
Cũng bị Hương Quản bạc bài hăm he";
Cậu Hai trong đục đã nghe
Phân rằng: "Hương Quản trăm bề hung hăng
Nó thật phách lối vô ngằn
Gặp tao thì nó chẳng an đâu là";
Bảy Thẹo lời mới thưa qua
"Nó còn hăm dọa nào là đóng trăng
Nghĩ càng tức giận vô ngần
Nó cấm bài bạc thì còn vui chi
Vậy xin cậu khá xét suy
Nếu mà để vậy nó khi chúng mình";
Cậu Hai nghe rõ hắc minh
Trong dạ bất bình lời mới phân qua
"Mày đừng buồn bã thiết tha
Mày ra ngoài chợ gần xa giãi bày
Rao cho lớn nhỏ đặng hay
Cứ việc bạc bài cứ việc vui chơi
Nói tao đây biểu các người
Thì là cứ việc vầy vui bạc bài
Chuyện chi thì có tao đây
Lịnh tao biểu vậy thì mày đi đi";
Bảy Thẹo mừng rỡ xiết chi
Vội vàng chổi gót tức thì bước ra
Đến chợ kêu hết người ta
Điếm đàng đủ mặt phân qua như vầy
"Hương Quản tuy cấm bạc bài
Nhưng mà có lịnh cậu Hai đã truyền
Chúng ta cứ việc lòng yên
Gầy sòng chơi lại chẳng thèm sợ ai
Bởi vì có lịnh cậu Hai
Dẫu cho Hương Quản hoặc ai kể gì";
Nghe đà tỏ rõ tường tri
Thảy đều vui vẻ xiết chi trong lòng
"Cậu Hai có lịnh thì xong
Chúng ta cứ việc gầy sòng vui chơi";
Nói rồi có mấy trăm người
Bày ra giữa chợ vầy vui bạc bài
Bảy Thẹo toại dạ lắm thay
Trông cho Hương Quản đến đây ỷ quyền
Hương Quản nghe tiếng Hai Miêng
Nhưng chưa biết mặt dữ hiền ra sao
Nhưng ỷ mình võ nghệ cao
Lại thêm quyền chức ai nào dám đương
Cầm roi đi dạo khắp đường
Trông thấy thiên hạ vẫn đương gầy sòng
Hương Quản càng tức vô cùng
Xốc vào quyết dạ hành hung đánh người
Bảy Thẹo bước đến tức thời
Vội vàng bày tỏ khúc nôi sự tình
"Chú đừng ỷ thế quyền mình
Cậu không phép đánh dân làng vầy đâu";
Hương Quản giận mặt đỏ au
Rằng: "Mày chớ khá cản tao làm gì
Bạc bài giữa chợ dễ gì
Dầu tao đánh chết làm chi mà phòng";
Bảy Thẹo phân lại đục trong
"Cậu Hai cho phép gầy sòng vui chơi
Chú đừng ỷ thị đánh người
Nói cho chú biết đầu đuôi sự tình";
Hương Quản chi xiết bất bình
Rằng: "Ta chẳng biết tánh danh cậu nào
Làng này vốn ở quyền tao
Cậu Hai thây kệ ta đâu kể màng";
Nói vừa dứt tiếng đánh càng
Làm cho thiên hạ kinh hoàng chạy dông
Cậu Hai nghe hãn đục trong
Tức thì chạy đến thủy chung hỏi rằng
"Chú này ngang ngược vô ngần
Sao chú dám đánh người đang vui vầy?";
Hương Quản bèn nói lời này
"Còn mày lại dám cản đây làm gì
Không tường mày đó là ai
Giấy thuế thân khá trình bày xem coi";
Cậu Hai nghe vậy liền cười
"Mày muốn mất chức vậy thời không sai";
Hương Quản nạt nộ cậu Hai
Lại toan bước đến bạt tai chẳng nhường
Cậu Hai tức giận trăm đường
Dằn hoài không đặng há nhường hay sao
Nói rồi ra sức anh hào
Đánh chú Hương Quản dễ nào thứ dung
Hương Quản cũng giận vô cùng
Ỷ mình võ nghệ quyết không chịu nhường
Hai người nỗ lực cự đương
Đánh nhau kịch liệt đánh luôn nửa giờ
Hương Quản trong dạ hơi lo
Quả thật không ngờ người thật hùng anh
Cậu Hai lui tới rất lanh
Đá chú Hương Quản trúng mình nhào lăn
Hương Quản kinh sợ vô ngần
Chắc là phải chết khó an thân mình
Cậu Hai chưa dứt lôi đình
Nhảy đến đánh nữa tử sanh kể gì
Hương Quản phách lạc hồn phi
Thưa rằng: "Thứ mạng ân ghi đến già";
Cậu Hai thấy vậy buông ra
"Nói cho mày biết tao là Hai Miêng";
Hương Quản chừ mới nể kiêng
Đâm đầu chạy tuốt rất nên sảng hoàng
Cậu Hai thấy vậy cười vang
Thầm rằng như vậy cũng rằng hùng anh
Cậu Hai chi biết bất bình
Nhưng mà thấy vậy cũng đành nới tay
Thiên hạ tựu lại đông đầy
Xúm nhau chào hỏi cậu Hai thỏa lòng
Rằng: "Chú Hương Quản dữ hung
Nay gặp tay cậu mới không ỷ mình";
Cậu Hai lời mới trần tình
"Chúng bây tua khá giữ mình về sau
Hương Quản võ nghệ cũng cao
Không tao tưởng chẳng kẻ nào dám đương";
Điếm đàng thưa lại mọi đường
"Trông thấy nó đánh cũng tường nghề hay";
Cậu Hai lời mới tỏ bày
"Chúng bây cứ việc bạc bài vui chơi
Chuyện chi tao chịu cho ngươi
Cứ việc chơi bời trối kệ mặc ai";
Điếm đàng nghe nói mừng thay
Chắc là thỏa dạ từ rày sấp lên
Xiết bao nhiêu nỗi thỏa nguyền
Điếm đàng được dịp kiếm tiền mừng thay
Toại lòng phỉ dạ vô hồi
Cậu Hai ra lịnh trăm người tuân theo
Từ nay cho đến ban chiều
Thảy đồng bài bạc thảy đều vui chơi
Hương Quản này đoạn nhắc người
Bị cậu Hai đánh vô hồi xấu xa
Lại thêm trước mặt người ta
Còn chi danh tiếng thật là hổ hang
Bị cậu Hai đánh bò càng
Chạy về gia nội nghĩ càng nhơ danh
Trong lòng chi xiết bất bình
Tính thầm trong bụng chẳng đành chịu thua
Tính toan từ sớm đến trưa
Trong lòng bứt rứt xót chua vô hồi
Như vầy miệng thế chê cười
Làm sao rửa nhục vậy thời mới an
Nghĩ càng tức bấy lòng vàng
Nghĩ càng chua xót dạ càng thảm thê
Xấu xa hổ thẹn trăm bề
Mình người chức việc chẳng hề thua ai
Bây giờ chịu xấu như vầy
Muôn ngày thẹn nhục lòng này sao an
Nghĩ thôi đau đớn đoạn tràng
Nghĩ thôi bứt rứt gan vàng nào yên
Căm hờn thay cậu Hai Miêng
Trả thù cho đặng vẹn tuyền mới an
Âu là cậy sức của làng
Hoặc là trừ mới được chàng mà thôi
Hương Quản bị đánh sớm mơi
Mặt mày xưng bấy vô hồi thiết tha
Lại thêm tức ngực thay là
Bước đi không vững lựa là đánh ai
Nhà làng liền bước đến ngay
Hương Quản xụ mặt châu mày bước vô
Thật là hổ thẹn nhuốc nhơ
Nhưng mà phải chịu phòng lo báo thù
Chú Xã ông Cả đương ngồi
Hương thân, Hương chánh đang hồi bàn nhau
Hương Quản chừ mới bước vào
Các ông hương chức xiết bao lạ lùng
Tức thì hỏi lại đục trong
"Chuyện chi mà lại xem chừng khổ nguy
Khá tua nói lại tường tri
Mặt mày xem chẳng khác gì chú ôn";
Hương Quản nghe hãn thiệt hơn
Thẹn thùa đỏ mặt chẳng còn thấy ai
Làm thinh gượng gạo một giây
Đoạn bèn sự thật giãi bày thấp cao
"Chúng ta hổ thẹn xiết bao
Tôi mà như thế xót đau tấm lòng
Hai Miêng ỷ thế vô cùng
Đánh tôi mang bịnh e không đặng toàn";
Chú xã nghe nói hỏi ngang
"Chuyện chi dữ vậy mau toan giãi bày";
Hương Quản mới nói lời vầy
"Cũng vì tôi cấm bạc bài gây ra
Hai Miêng có lịnh truyền ra
Biểu người cứ việc hiệp mà vui chơi
Tôi càng tức giận vô hồi
Cãi cọ mấy lời nó lại đánh tôi";
Chú xã nghe nói hỡi ôi!
"Tưởng ai đâu lạ chớ người tôi thông
Hai Miêng quả thật anh hùng
Nhưng mà ngang ngược vô cùng chẳng chơi
Ngày xưa gã cũng đánh tôi
Nhưng mà xét lại nhiều người theo va
Nếu mình gây chuyện thêm ra
Thì mình thua hắn cũng là uổng công
Nhưng nay đã đến nước cùng
Nhục này quả thật nhục chung của làng
Vậy ta mau khá lên quan
Thưa hết các việc xem chàng ra sao
Kẻo mà ỷ sức anh hào
Hiếp người hiếp chúng kể nào lịnh trên";
Chú xã bày tỏ sạ duyên
Đốc chú Hương Quản rất nên lắm lời
Rằng: "Ta làm hắn đến nơi
Đặng cho hắn hết khinh người mới nghe
Chuyện này xấu hổ trăm bề
Nếu mình bỏ lảng chẳng hề hết nhơ";
Nghe qua tỏ rõ nguyên do
Hương Quản bệ tờ thưa tới quan trên
Tham biện biết cậu Hai Miêng
Tức thì đòi cậu sạ duyên cho tàng
Cậu Hai ngồi tại nhà hàng
Đang khi uống rượu lòng vàng phỉ vui
Chẳng dè có trát đến nơi
Lính đòi cậu phải hầu thời quan trên
Cậu Hai bèn hỏi sạ duyên
"Chuyện chi đòi hỏi rất nên rộn ràng?";
Lính rằng: "Vì có lịnh quan
Sai tôi mời cậu mau sang dinh ngài
Chuyện chi tôi chẳng có hay
Sai mời tôi phải đến đây thỉnh mời";
Cậu Hai nghe nói bèn cười
"Thôi ngươi về trước thưa người đặng hay
Rằng ta bận việc lắm thay
Cho nên từ sớm đến mai rộn ràng
Khá tua thưa lại thượng quan
Ngày mai ta rảnh sẽ sang dinh người";
Tên lính nghe hãn khúc nôi
Hai Miêng liền tỏ khúc nôi sự tình
"Thưa cậu đặng rõ hắc minh
Ngày mai chúa nhựt trong dinh vắng ngài
Cậu rảnh thì tối hôm nay
Cậu lên quan lớn giãi bày việc riêng";
Cậu Hai nghe rõ sự duyên
Tức thì nói lại cho tên lính làng
"Nếu như tối có rảnh rang
Bảy giờ ta đến ngỏ toan viếng người";
Tên lính mừng rỡ vô hồi
Vội vàng chào cậu tức thời ra đi
Cậu Hai chẳng rõ chuyện gì
Vẫn còn suy xét ngại nghi trong lòng
Điếm đàng lo lắng không cùng
Hỏi han cho rõ đục trong thể nào
Chuyện chi chưa rõ âm hao
Để cậu lên trển thể nao thì tàng
Có người lời lại bàn rằng
"Chắc chuyện Hương Quản rõ ràng không sai";
Có người lại nói như vầy
"Chắc việc bạc bài chớ chẳng việc chi";
Cậu Hai bèn nói tức thì
"Dầu có chuyện gì gẫm cũng vô can
Tham biện mời đến dinh lang
Chẳng qua muốn hỏi cho tàng âm hao
Chớ không tù rạc chi đâu
Chúng bây đừng sợ cho tao sự gì";
Cậu Hai đứng dậy tức thì
Trả xong tiền rượu rồi đi về nhà
Bảy giờ tối cậu bước ra
Lên dinh tham biện xem mà chuyện chi
Cậu Hai đội nón ra đi
Trong lòng ngẫm nghĩ chuyện chi nào tàng
Cậu Hai bước đến dinh lang
Lính gác trông thấy vội vàng vào trong
Thưa quan tham biện rõ thông
Cậu Hai nay đến dinh trung hầu ngài
Tham biện vui vẻ lắm thay
Đang khi uống rượu bước ngay ra ngoài
Cậu Hai trông thấy chào ngài
Quan lớn bước đến nắm tay mời vào
Thật là niềm nở xiết bao
Coi như huynh đệ ngang nhau đồng bàn
Kéo ghế mời cậu vội vàng
Kêu bồi đem rượu đãi càng hậu thay
Sau khi uống rượu một giây
Cậu Hai bè hỏi cho hay sự tình
Rằng: "Xin quan lớn phân minh
Cho đòi tôi đến nơi dinh chuyện gì?
Vốn tôi tự sự nan tri
Xin ngài tỏ lại vậy thì đặng hay";
Quan lớn bèn nói lời này
"Không chi quan hệ cậu Hai chịu phiền
Vốn tên Hương Quản làng trên
Đâm đơn nó kiện Hai Miêng nhiều điều
Tôi đây rõ biết cậu nhiều
Lẽ nào tôi chẳng biết điều hay sao
Cho nên đơn nó đưa vào
Tôi biểu ký lục mau mau xé liền
Vốn không có chuyện chi phiền
Muốn đòi cậu đến sạ duyên giải bày
Chỉ còn có một điều này
Chơi việc bạc bài giữa chợ khó thay
Nhưng mà nếu có cậu Hai
Xin cậu coi sóc đừng rầy thì thôi
Muốn chơi thì cứ việc chơi
Nhưng mà cậu phải trông coi xem chừng
Vậy cậu mựa chớ buồn lòng
Chỉ bảo nhiêu đó chớ không chuyện gì";
Nghe qua tử sự tường tri
Cậu Hai thưa lại tức thì trước sau
"Xin ngài khá vị tình nhau
Việc chơi bài bạc lẽ nào dám ngang
Nhưng tôi cai trị điếm đàng
Cho nên chẳng việc rộn ràng xảy ra
Xin trên ngài chớ lo xa
Tôi xin lãnh việc thật là không sao
Nếu có xảy đến chuyện nào
Tôi chịu trách nhiệm dám đâu sai lời
Nếu ngài xuống lịnh cho chơi
Thì tôi đây nguyện trông coi bạc bài
Tôi xin hứa chắc cùng ngài
Chuyện chi cứ việc tôi đây làm đầu";
Tham biện nghe hãn âm hao
Tức thì phân lại thấp cao sự tình
"Nếu mà có tiếng cầu xin
Lẽ nào tôi lại chẳng đành tuân y
Vậy cậu mựa chớ ngại nghi
Tôi nay cho phép trong khi lễ này
Bạc bài chơi nội bảy ngày
Nghĩa là nội một tuần này mà thôi";
Cậu Hai nghe rõ rất vui
"Cám ơn quan lớn tức thời phân qua
Hương Quản hà hiếp người ta
Nó đánh con nít đàn bà chẳng dung
Nó thật một đứa ác hung
Trong làng có nó vô cùng khó toan
Xin trên xét lại kỹ càng
Để nó trong làng nhiều việc xảy ra";
Tham biện nghe rõ gần xa
"Rằng nếu nó vậy khó mà thứ dung
Vậy cậu tua khá an lòng
Tôi cách chức nó mới xong mọi đàng
Ngày mai chạy giấy xuống làng
Cách chức Hương Quản cho an dân lành";
Cậu Hai nghe rõ thỏa tình
Giã từ quan lớn ra dinh về nhà
Điếm đàng trông đợi thay là
Vừa thấy dạng cậu kéo ra đón đàng
Xúm nhau tự sự hỏi han
"Chuyện chi xin khá bày tàng thấp cao?";
Cậu Hai bèn tỏ âm hao
"Chẳng chuyện chi hại đến tao mà phòng";
Tức thì thuật lại đục trong
Đầu đuôi các việc thủy chung giãi bày
Điếm đàng vui vẻ lắm thay
"Có lịnh cờ bạc vui vầy ngày đêm
Thật là đặng dịp kiếm tiền
Cũng là nhờ cậu Hai Miêng xin dùm";
Nhắc qua Hương Quản chưa thông
Tưởng là kiện vậy trả xong mối thù
Ở nhà chờ đợi tin coi
Chắc là sẽ trả đặng cừu nào sai
Chẳng ngờ vừa được hai ngày
Có giấy quan lớn mới hay sự tình
Nào dè nguy khổ thình lình
Đã bị cách chức thấm tình biết bao
Trong lòng tức giận máu trào
Hại người chẳng đặng dè đâu hại mình
Trong lòng tức ói mật xanh
Nghe lời chú Xã thâm tình biết bao
Đến nhà chú Xã bước vào
Than phiền mọi nỗi đuôi đầu hắc minh
"Hai Miêng thế lực hơn mình
Ta toan hại nó lại thành hại ta
Chuyện này nếu xét sâu xa
Cũng tại chú xã mới là vầy đây
Tôi bị cách chức ngày nay
Chắc là cũng tại cậu Hai hại mình";
Chú xã bèn tỏ đành rành
"Tôi đây thề có cao xanh chứng lòng
Anh em chức việc đồng song
Ai muốn hại vậy thiên công đọa đày
Chẳng qua thế lực cậu Hai
Cậu nói quan lớn sao đây mới là
Hương Quản xin chớ trách ta
Tôi nào có dạ tây tà hại nhau";
Nghe qua buồn bã xiết bao
Nhưng việc dĩ lỡ, biết sao bây giờ
Trong lòng rối rắm như tơ
Lại thêm một nỗi nhuốc nhơ muôn ngày
Hương Quản vội vã ra ngoài
Về nhà sửa soạn ra ngoài Hà Tiên
"Đất này nhường cậu Hai Miêng
Nếu không sớm tránh chẳng hiền cho ta
Chi bằng mình khá dỡ nhà
Kiếm nơi kiếm chốn cho xa ẩn mình
Hồi nào chức phận oai danh
Mình đây hiếp đáp dân tình nể oai
Bây giờ thừa cái dịp này
E cho chúng nó thù đây sai nào
Chắc nó nhớ việc trước sau
Báo thù báo oán dễ nào lại không
Âu là chỗi bước ruổi dong
Thà ta đi phút mới xong phận mình
Ở đây thấy mặt dân tình
Càng thêm xấu thẹn lòng thành sao an";
Nghĩ rồi các việc lo toan
Nội trong tuần lễ bỏ làng đi xa
Cậu Hai này đoạn nhắc qua
Trong lòng buồn bã bỏ nhà dạo chơi
Kiếm nơi kiếm chốn nào vui
Giải khuây giải muộn vậy thời mới an
Theo sau ba kẻ điếm đàng
Dạo chơi cùng cậu dặm tràng ra đi
Cùng nhau bàn bạc vân vi
"Xét ra cạn lẽ ai bì cậu Hai
Thật là như vậy mới oai
Làm cho Hương Quản từ nay phải chừa";
Cậu Hai nghe rõ hơn thua
Phân rằng: "Nếu vậy bây chưa có tàng
Hương Quản đã trốn bỏ làng
Còn ai đâu nữa nghinh ngang ỷ quyền";
Điếm đàng nào rõ sự duyên
Nghe cậu phân vậy mới liền hỏi phăng
Cậu Hai thuật lại rõ ràng
Các việc mọi đàng nói rõ hắc minh
Điếm đàng chừ biết đành rành
Thảy đều thích chí toại tình với nhau
Kẻ thì nói đáng biết bao
Kẻ thì nói: "Vậy thật nào có thương";
Còn đang bàn luận mọi đường
Bỗng nghe tiếng gái má hường kêu la
Cậu Hai nóng dạ thay là
"Chuyện chi chẳng rõ âu ta đến gần";
Nhìn thấy thiên hạ rần rần
Xúm nhau xem việc trăm phần trái tai
Một nàng con gái mày ngài
Đang bị một gã con trai vầy vò
Thiên hạ chưa rõ nguyên do
Xúm nhau xem thấy lòng tơ thêm phiền
Ai đời thân gái thuyền quyên
Bị tay hung thủ rất nên dữ dằn
Thiệt là tàn ác vô ngần
Đánh người thục nữ trăm đàng nguy nan
Cậu Hai bước đến vội vàng
Rạch người bước tới hỏi nàng thọ nguy
Nàng đang khóc lóc ai bi
Nghe cậu Hai hỏi xiết chi đau lòng
Hai hàng nước mắt ròng ròng
Rằng: "Tôi oan ức vô cùng thầy ơi";
Cậu Hai bèn tỏ tức thời
"Nàng đừng khóc lóc khúc nôi khá bày
Chuyện chi sanh cái việc này
Khá tua nói lại ta hay sự tình
Chuyện chi sanh sự bất bình
Để người vùi dập thân hình vầy đây";
Nàng kia chưa kịp tỏ bày
Thì chàng hung nọ chau mày phân qua
"Chuyện này thì mặc người ta
Mày can chi đó phòng mà dự can";
Dứt lời làm bộ nghinh ngang
Múa tay làm bộ xem càng đáng khinh
Điếm đàng chi xiết bất bình
Muốn vào bẻ họng mới đành dạ riêng
Nhưng vì tại cậu Hai Miêng
Ra dấu biểu khá đứng yên để mình
Cậu Hai cũng rất bất bình
Nhưng cậu vuốt dạ hùng anh hỏi rằng
"Chú đừng ỷ sức dọc ngang
Chuyện chi còn có phép quan công bình";
Gã kia nghe vậy bất bình
Phân rằng: "Chẳng phải việc mình thì thôi
Chuyện người thì cứ mặc người
Cũng không can hệ đến ngươi đâu là
Hoặc ngươi chưa biết danh ta
Cho nên bạo dạn mà vào dự can";
Cậu Hai tức giận muôn vàn
Nhưng mà vuốt dạ hỏi chàng thấp cao
"Tôi nay xin lỗi anh hào
Tánh danh chẳng rõ, ở đâu không tàng
Xin người vì kẻ qua đàng
Nói cho tôi biết rõ ràng họ tên";
Người kia càng nổi xung lên
Rằng: "Ta Tám Hổ khắp miền kiêng oai
Ta làm phước nói mi hay
Thôi thôi ra khỏi nơi này là xong";
Cậu Hai nghe hãn đục trong
Chẳng thèm cùng gã thủy chung chuyện trò
Ngó qua hỏi gái đào thơ
"Nàng tua phân hết lai do ta tàng
Chuyện chi la xóm la làng
Bị người đánh đập giữa đàng vầy đây";
Nàng kia lời mới giãi bày
"Tôi là gái ở mé ngoài làng trên
Nhơn tôi ra chợ đổi tiền
Chàng này chọc ghẹo rất nên thẹn thùa
Tôi muốn cho hắn phải chừa
Cho nên phải quấy hơn thua giãi bày
Chẳng dè mặt dạn mày dày
Theo ghẹo mỗi ngày nói việc ong hoa
Tôi đây xấu hổ thay là
Mắng chàng mấy tiếng kẻo mà chẳng kiêng
Chẳng dè hắn xáp đến liền
Đánh tôi tàn ác rất nên dữ dằn
Thật là oan ức vô ngần
Tôi đây kinh sợ la làng cứu tôi
Chẳng ngờ việc cũng lạ đời
Hương tuần nghe chạy đến nơi vội vàng
Hương tuần quen lớn cùng chàng
Chửi tôi thậm tệ hổ hang vô cùng";
Cậu Hai nghe rõ đục trong
Bèn hỏi Tám Hổ thủy chung sự tình
"Rằng mình là bực hùng anh
Đánh chi phận gái bố kình ngây thơ";
Tám Hổ nghe nói nguyên do
Thẹn thùa trong dạ đỏ lơ mặt mày
Phân rằng: "Tao đã biểu mày
Muốn an thân phận chốn này phải xa
Chuyện ta thì để mặc ta
Chẳng chi phòng có dò la sự tình";
Cậu Hai chi xiết bất bình
Dằn lòng khuyên giải hắc minh mọi đàng
"Rằng nên tha thứ hồng nhan
Đánh nàng dầu thắng nào chàng danh chi
Cho tôi xin thứ nữ nhi
Xin người tua khá xét suy cho tàng";
Tám Hổ đặng nước nạt vang
"Đừng xin vô ích muốn an đi liền
Dầu cho có cậu Hai Miêng
Đến đây ta cũng chẳng kiêng lựa mày";
Cậu Hai nghe nói cười dài
Điếm đàng đứng ngoài đều cũng cười vang
Vốn gã chưa thấu mọi đàng
Lầm người không biết lại càng hành hung
Tám Hổ chẳng rõ đục trong
Nghe người cười rộ vô cùng hổ hang
Tức mình chàng mới nạt vang
"Chuyện chi cười rộ một đoàn đáng khinh?";
Cậu Hai lời nói trần tình
"Nghe người ỷ thị tài mình cười chơi
Hai Miêng sức há thua ngươi
Mà ngươi rằng dẫu có người chẳng kiêng
Ngươi có biết mặt Hai Miêng
Hay là chỉ có biết tên của người?";
Tám Hổ nghe nói mấy lời
Đáp rằng: "Bây chớ lắm lời hỏi ta
Tưởng ai thì lạ thì xa
Hai Miêng Tám Hổ vốn là đệ huynh
Ta đây là bực anh hùng
Hai Miêng còn phải kiêng danh tựa là
Thôi thôi chớ nói gần xa
Muốn an thì khá tránh xa chỗ này";
Cậu Hai lại mới giãi bày
"Hai Miêng lát nữa đến đây thăm người";
Tám Hổ nghe rõ khúc nôi
Đáp rằng: "Nếu vậy vô hồi là may
Hai Miêng nếu nó đến đây
Ta biểu nó đánh chúng bây cho tường
Chớ tao là bực hùng cường
Gẫm không đáng kẻ đối đương đua tài";
Cậu Hai nghe vậy cười dài
Tám Hổ thấy vậy thị oai phân liền
"Chúng bây nếu sợ Hai Miêng
Thì tao bây phải nể kiêng kính vì
Hai Miêng em của ta đây
Ta dạy võ nghệ bấy chầy nào ai
Bây giờ nó đặng thành tài
Nhờ tao đào tạo công rày mười năm";
Cậu Hai chừ khó nổi dằn
Thật là căm tức vô ngần dạ riêng
Cậu nạt một tiếng vang rền
"Thằng này quả thật đồ điên đây rồi
Sao mày dám dễ khinh người
Hai Miêng chẳng có học tài với ai
Nói cho mày biết tao đây
Hai Miêng là mỗ sao mày dám khinh
Thật mày nói xấu ô danh
Ta thề quyết chẳng thứ tình mày đâu!";
Nói rồi nhảy đến đánh nhầu
Làm cho Tám Hổ khác nào tỉnh say
Thiên hạ bâu đến đông vầy
Đều cười Tám Hổ phen này tởn kinh
Cái đời đã gặp hùng anh
Mà không biết mặt bôi danh của người
Tám Hổ nói lỡ mấy lời
Bây giờ thẹn nhục vô hồi dạ riêng
Thầm rằng: "Đã gặp Hai Miêng
Mà mình không rõ bôi tên của người
Nhưng mà đã nói lỡ rồi
Dầu chết thì cũng đua tài thấp cao";
Cậu Hai tức giận biết bao
Bèn đá Tám Hổ dễ nào thứ dung
Tám Hổ cũng bực anh hùng
Né tránh rất lẹ nếu không rồi đời
Hai Miêng ráng hết sức tài
Đánh miếng tiền tấn phải ai mất hồn
Tám Hổ anh chị du côn
Cho nên cũng học côn quờn nhiều thay
Lẹ mắt thấy đánh miếng này
Chàng bèn tạ xuống sang ngay lẹ làng
Cậu Hai tấn tới lẹ làng
Tức thì như chớp đá ngang hết mình
Tám Hổ thất vía hồn kinh
Miếng này nguy hiểm chẳng lành chi đâu
Túng cùng không biết làm sao
Tám Hổ nhập nội a vào cậu Hai
Nhập nội thế nó cũng hay
Nếu người nào khác té ngay sai nào
Cậu Hai là bực anh hào
Túng thì quyền biến dễ nào thua ai
Tám Hổ nhập nội ghê thay
Cậu Hai ngồi xuống chống tay vững vàng
Tám Hổ thấy vậy nào tàng
Tưởng cậu Hai té vội vàng dậm lên
Cậu Hai lật úp mình liền
Tám Hổ đạp trật một bên kinh hoàng
Đạp trật chúi nhủi té ngang
Cậu Hai đứng dậy lẹ làng lui ra
Tám Hổ may mắn thay là
Chúi nhủi gượng đặng nhảy qua thủ liền
Hai bên võ nghệ vẹn tuyền
Đánh mấy mươi hiệp rất nên dữ dằn
Cậu Hai trong dạ nghĩ rằng
"Thằng này cũng giỏi vô ngần tài ba
Nhưng nó đã gặp tay ta
Nếu trừ không đặng ai mà kiêng đây
Nếu mình cứ đánh như vầy
Thì chắc cả ngày hạ chẳng đặng đâu
Vì nó võ nghệ cũng cao
Lại thêm mạnh mẽ khác nào là voi
Chi bằng ta ráng hết tài
Đánh miếng thiệt độc hạ người mới xong";
Hai bên đều bực anh hùng
Cho nên thủ thế vô cùng kín hay
Cậu Hai sẻ thẳng hai tay
Phụng hoàng chiếc nhỉ miếng này hiểm nguy
Rùng mình sụng xuống tức thì
Làm cho Tám Hổ nan tri miếng gì
Nhưng chàng bước đến tức thì
Thấy cậu thủ trọng dễ khi đá nhầu
Cậu bèn lách lại rất mau
Hạ tay vói nắm mé sau ót chàng
Cái miếng quái lạ trăm đàng
Tám Hổ ngồi xuống lẹ làng lắm thay
Nhưng cái miếng thần cậu Hai
Mười người như một chẳng ai vẫy vùng
Tám Hổ ngồi xuống vừa xong
Cậu Hai thừa thế liền bồng hỏng lên
Thật là cái miếng diệu huyền
Bồng lên nhẹ hỏng cậu liền liệng xa
Tám Hổ kinh sợ thay là
Bị liệng té sấp cách xa vô cùng
Cậu Hai nhảy đạp trên lưng
Tám Hổ hết thế vẫy vùng kêu la
Rằng: "Xin hào kiệt thứ tha
Tôi đà kính phục đến già không sai
Anh hùng làm phước nới tay
Tha tôi còn sống ơn rày ghi xương";
Cậu Hai lời mới bày tường
"Ta muốn đưa xuống Diêm vương cho rồi
Nhưng ta thấy cũng có lời
Thứ dung cho đặng toàn đời từ đây
Ta nói cho đó rõ hay
Hai Miêng là mỗ mặt mày biết chưa";
Tám Hổ nghe vậy liền thưa
"Vốn trước không rõ hơn thua nên lầm
Ngày nay đã thấu mọi phần
Thật tôi khắc cốt ghi tâm từ rày";
Cậu Hai thấy vậy tha ngay
Tám Hổ ngồi dậy mặt mày sượng trân
Lại thêm thiên hạ cười rần
Cậu Hai vội vã dời chân đi liền
Tám Hổ thẹn nhục dạ riêng
Vô cùng phục cậu Hai Miêng từ rầy
Cậu Hai kiếm chốn giải khuây
Nhưng bị chuyện này trời đã tối đen
Điếm đàng ý muốn kiếm tiền
Liền thưa cùng cậu Hai Miêng lời này
"Chúng tôi có một việc hay
Xin thưa cùng cậu vắn dài tường tri
Dưới ghe cờ bạc thiếu gì
Chúng mình xuống đó thừa khi kiếm tiền";
Cậu Hai nghe rõ sạ duyên
Vốn không túng thiếu bạc tiền như ai
Nhưng cậu ý muốn giải khuây
Ham vui tánh ý thuở nay quen rồi
Cho nên nghe nói mấy lời
Cậu Hai đành dạ thức thời đồng đi
Bến sông thẳng đến tức thì
Xuống ghe xem thử chơi chi cho tàng
Ghe thầy Cai Tổng đâu ngang
Điếm đàng chẳng rõ bước càn mà đi
Thầy cai nằm hút đang khi
Ghe nghiêng mâm hút tức thì đổ văng
Chụp đèn bể nát trong khoang
Thầy Cai tức giận vội vàng bước ra
Thấy người đang lúc bước qua
Thầy Cai thêm giận hét la vang vầy
"Cả gan thay cái lũ bây
Có biết ghe này ghe của ai chăng";
Thầy Cai lại chửi mần răng
"Một bầy chó đói vô ngần dọc ngang
Ai đời đã thấy ghe quan
Lại còn dám bước đi càng không kiêng
Bầy mọi làm chiếc ghe nghiêng
Mau mau đền lại mâm đèn cho ta
Bằng không bây phải bán nhà
Chạy tiền cho đủ kẻo ta bỏ tù";
Điếm đàng bị mắng một hơi
Có người say rượu tức thời trần phân
"Chẳng biết ghe quan ghe dân
Chúng ta cứ việc tiện chân đi càn";
Thầy Cai nghe nói dọc ngang
Tràn hông nư giận hét vang đánh liền
Một mình mà đánh sáu tên
Điếm đàng cũng chẳng phải hiền chi đâu
Chúng nó hiệp sức cùng nhau
Xốc đến đánh nhầu lại với thầy Cai
Cậu Hai đứng đó thị oai
Đứng xem cho biết sức tài hai bên
Thầy Cai võ nghệ vẹn tuyền
Đánh bọn đàng điếm rất nên kinh hoàng
Ai đời hết thảy sáu chàng
Mà đánh chẳng xuể té càng ngả nghiêng
Thầy Cai đánh dưới trở lên
Tràn qua né lại rất nên lẹ làng
Một mình đánh ước sáu chàng
Sức thầy dư sức rõ ràng hùng anh
Nửa giờ nỗ lực chống kình
Điếm đàng bị đá trầm mình dưới sông
Sáu người thì cũng như không
Kẻ thì xể mặt máu hồng tuôn sa
Kẻ thì lọi cẳng kêu la
Kẻ thì xể trán rất là kinh mang
Thầy Cai đánh đẹp đã an
Trông thấy một kẻ đứng đang chiếm cười
Thầy Cai ỷ sức ỷ tời
Thầy mới bày lời phân hỏi thấp cao
Bọn này chồn cáo khác nào
Còn ai đúng bực anh hào vô đây
Cậu Hai nghe nói giận thay
Tức thì nhảy đá thầy Cai lẹ làng
Thầy Cai thất vía sảng hoàng
Bởi thấy miếng đá gọn gàng vô song
Cậu Hai ra sức anh hùng
Đánh cùng Cai tổng quyết không chịu nhường
Hai người nỗ lực đấu đương
Hai bên đều bực hùng cường xứng tay
Thầy Cai thua sức cậu Hai
Trong lòng khiếp sợ ráng tài đua tranh
Cậu Hai đánh rất lẹ lanh
Thầy Cai chóa mắt chóng kình sao qua
Cậu Hai liền thối bước ra
Thầy Cai thấy vậy tưởng là cậu thua
Tức thì nhảy đến đánh đùa
Cậu Hai đắc chí bèn thừa dịp ni
Cậu bèn lách trái lánh nguy
Đoạn liền đá tới tức thì quá lanh
Thầy Cai bởi chẳng giữ mình
Bị đá thình lình văng tút vào khoang
Cậu Hai nhảy tới lẹ làng
Đạp thầy Cai tổng chận ngang ba sườn
Cậu rằng: "Đừng ỷ oai cường
Ta đưa nó xuống diêm vương bây giờ";
Thầy Cai thất thế sa cơ
Thật là xấu hổ thẹn nhơ vô cùng
Nhưng mà hết thế vẫy vùng
Dám đâu cứng cổ mà không kêu cầu
Rằng: "Xin rộng lượng anh hào
Tha cho khỏi thác dám nào quên ơn";
Cậu Hai cũng muốn làm nhơn
Tha thầy Cai tổng khỏi cơn nguy nàn
Thầy Cai kính phục trăm đàng
Tức thì xin lỗi hỏi han sự tình
Rằng: "Tôi rất phục hùng anh
Xin cho tôi biết quý danh ghi lòng";
Đáp rằng "Hễ đứng bá tòng
Tánh danh há giấu mà không giãi bày
Hai Miêng vốn thật tôi đây
Con quan lớn Tấn xứ này nào ai";
Nghe qua Cai Tổng vui thay
Phân rằng: "Nếu vậy tôi đây đã lầm
Tưởng ai chẳng rõ mọi phần
Bây giờ biết đặng vui mừng biết bao
Quan lớn chẳng lạ tôi đâu
Vốn là thân thích với nhau vô cùng
Còn cậu tôi thật chẳng thông
Nhưng nghe danh tiếng anh hùng lâu nay
Chẳng dè gặp gỡ như vầy
Tôi lầm xin cậu thương đây thứ tình";
Cậu Hai nghe hãn hắc minh
"Nếu vậy tôi cũng bất bình lỗi thay
Vì chơn không biết mặt thầy
Cho nên xúc phạm như vầy xin dung";
Cả hai đều thảy vui mừng
Thật là hào kiệt anh hùng đoàn viên
Thầy Cai với cậu Hai Miêng
Cùng nhau trò chuyện rất nên hiệp hòa
Hết gần rồi đến chuyện xa
Cùng nhau uống nước rất là thỏa tâm
Cậu Hai thỏa chí trăm phần
Thầy Cai chẳng biết mấy lần tặng khen
Đến đây dứt chuyện Hai Miêng
Xin dưng lục vị giải phiền canh thâu.